Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) “Ticaretin Kolaylaştırılması Göstergeleri” raporunda, bugüne kadar çoğunlukla “yükselen ekonomiler”, “yükselen piyasalar”, “gelişmekte olan ülkeler” gibi terimlerle anılan Türkiye’yi “gelişmiş ülkeler” ile birlikte değerlendirdi.
OECD’nin hükümetlere ithalat ve ihracatta gümrük işlemlerini iyileştirmeleri, ticari maliyetleri azaltmaları, ticareti artırmak ve uluslararası ticaretten daha büyük yarar elde etmeleri için yol gösterme amaçlı hazırladığı “Ticaretin Kolaylaştırılması Göstergeleri (Trade Facilitation Indicators)” açıklandı.
Türkiye dört sınır ticareti kriterinde OECD ortalaması üzerinde performans gösterdi. Türkiye sınır ticareti ve gümrük işlemlerinin kolaylaştırılmasında “Ticaret camiasının katılımı, gümrük işlemlerinde özelge uygulaması, başvuru prosedürü ve ücret ve masraflar” kategorilerinde OECD ortalamasından daha iyi durumda bulunuyor.
TÜRKİYE GELİŞMİŞ ÜLKELER ARASINDA ELE ALINDI
Raporun Türkiye ile ilgili bölümünde “OECD’nin, Türkiye’nin de dahil olduğu gelişmiş ülkeler grubu için niceliksel analizleri, ticaret akışları ve ticarette maliyeti en çok etkileyen alanların şunlar olduğunu gösterdi: Bilgi elde edebilme, gümrükte özelge uygulaması (advance rulings), ücret ve masraflar, otomasyon ve prosedürlerin kolaylaştırılması” ifadesi kullanıldı. Bugüne değin daha çok “yükselen ekonomiler”, “yükselen piyasalar”, “gelişmekte olan ülkeler” gibi terimlerle anılan G-20 (Group of 20) üyesi Türkiye, bu kez “gelişmiş ülkeler (developed countries)” ile birlikte değerlendirilmiş oldu.
11 KRİTERDE İNCELENİYOR
OECD ülkelerin “sınır ticaret işlemlerini”, daha iyi performans göstermeleri için şu göstergeler açısından inceledi: Ticaret camiasının katılımı, gümrükte özelge, başvuru prosedürleri, ücret ve masraflar, formaliteler – belgeler, formaliteler – otomasyon, formaliteler- prosedürler, sınır kuruluşu işbirliği-iç, sınır kuruluşu işbirliği-dış, yönetişim ve tarafsızlık, bilgi elde edebilme.
Türkiye’nin sınır ve gümrükte “ticaretin kolaylaştırılması” performansı değerlendirilirken, uluslararası ticarette “Ticaret camiasının katılımı, gümrük işlemlerinde özelge uygulaması, başvuru prosedürleri, ücret ve masraflar” kriterlerinde OECD ortalamasından daha iyi olduğu belirtildi.
Türkiye uluslararası ticarette sınır-gümrük işlemleri kolaylaştırma kriterleri açısından “yönetişim ve tarafsızlık”, “formaliteler – prosedürler” alanlarında ise OECD ortalamasına denk performans gösterdi.
“Formaliteler – belgeler, formaliteler-otomasyon, sınır kuruluşu işbirliği (iç-dış), bilgi elde edebilme” alanlarında ise OECD ortalamasının altında sonuçlar alındı.
“TÜRKİYE TİCARET HACMİNİ VE TİCARET MALİYETLERİNİ İYİLEŞTİREBİLİR”
OECD raporunda şu değerlendirmeler yer aldı:
“BİLGİ ELDE EDEBİLME:
Niceliksel analizde altı çizilen politika alanlarının ticaret akışındaki artış ve maliyetlerin azaltılması potansiyeli gözönüne alındığında, Türkiye şu alanlarda sürekli iyileştirmeler sayesinde ticaret hacminin artığını ve ticaret maliyetlerinin azaldığını görecek:
-Gümrüklere geri besleme sağlayacak edecek çevrim içi bir aracın sunulması.
-Gümrük yetkililerine soru yöneltilmesine imkan sağlayacak çevrim içi hizmetin sunulması.
-Kullanıcıların Gümrükler web sitesinden belge ve formları indirmelerine izin verilmesi.
-Gümrükler web sitesinde Gümrük sınıflama örnekleri ve kararların yayınlanması.
-Ülkelerin çoğu mükelleflere, özelikle gelecekte yapacakları işlemlerle ilgili belirlilik sağlamak amacıyla özelge (advance rulings) sitemini uyguluyor. Özelge taleplerinin çevrimiçi olarak alınabilmesine imkan tanınması.
-İhracat ve ithalat formalitesi ihlalleri için ceza koşullarının yayınlanması.
-Gümrükler web sitesinde yargı kararları örneklerinin yayınlanması.
-Kullanım kılavuzlarının yayınlanması.
-Gümrükler web sitesinin arama/yardım fonksiyonlarının kullanıcı dostu niteliği ve kalitesinin artırılması.
FORMALİTELER – PROSEDÜRLER:
-Tüm işlemlerin Tek Pencere’de yapılabilmesi çabalarının sürdürülmesi.
-Tüm büyük Gümrük büroları için sabit bir ortalama belge alma süresi ilan edilmesi.
-Gümrük belgesi alma süresinin azaltılması için çalışmaların devam etmesi.
-Zaman ve maliyetler açısından prosedürlerin basitleştirilmesine devam edilmesi.”
