Dünya emtia fiyatları gelişmekte olan ülkelerde enflasyon korkusunun yatırım iştahını azaltması ve global belirsizliğin sürmesi nedeniyle yılın ikinci çeyreğinde gerileme ye neden oldu. Bu gerilemeler bizim ülkemizde de bazı emtia fiyatlarında dünya piyasasına paralel gerilemelere neden olurken, bazı emtialarda daha düşük oranda yansıyor, bazı ürünlerde ise henüz fiyat düşüşlerine yol açmıyor.
Kriz sonrasında kendilerine yeni kazanç alanları arayan spekülatörler, emtia piyasasına girerek kazanç elde etme yolunu seçtiler. Buna Çin ve Hindistan gibi yüksek talepli ülkelerin durumu da eklenince pamuk mısır gibi tahıl ürünleriyle, demir, bakır, kalay, gümüş ve altın gibi madenlerin fiyatlarında dünya piyasasında büyük artışlar yaşandı. Bu doğal olarak bizim piyasamıza da yansıdı. Bizim ülkemizde de bu emtiaların fiyatları geçen yıl içersinde hızla arttı.
Örneğin geçen yıl pamuk fiyatları Türkiye’de geçen yıl Haziran ayından bu yılın Mart ayına yüzde 117 artış gösterdi. Aynı şekilde, bakır, kurşun, çinko, kalay metallerde de yüzde 20’lerin üzerinde fiyat artışları gündeme geldi.
Arkadaşımız Evrim Küçük’ün haberinde, dünyada 2. Çeyrekten bu yana emtia fiyatlarında bir gerileme olduğunu uluslararası kuruluşların dünya emtia fiyatları endekslerindeki gelişmelerle ortaya konuluyor. Yılın ikinci çeyreğinde 19 üründe küresel piyasalarda gerileme olduğu belirtiliyor. Yılın ikinci çeyreğinde pamuk fiyatlarında yüzde 41, buğday fiyatlarında yüzde 23 olduğu, önemli yükseliş kaydeden mısır fiyatlarının da geçen hafta dramatik bir düşüş yaşadığı belirtiliyor.
Dünya fiyatlarında bu gerilemeye paralel olarak ikinci çeyrekte her ne kadar geçen Haziran seviyesine bir gerileme olmasa da pamuk fiyatlarında yüzde 44’e varan bir düşüş yaşandı. Bu pamuk ipliği fiyatlarında da yüzde 35’e varan bir fiyat düşüşüne neden oldu. Bizde buğday fiyatında ise sadece yüzde 2’lik çok az bir gerileme yaşandı. Mısır fiyatlarında dünya piyasasındaki dramatik düşüş ise henüz bizde fiyatlara bir yansıma göstermedi. Sanırım önümüzdeki günlerde yansıyacaktır.
Metaller de ise çok önemli gbir fiyat gerilemesi yaşanmıyor. Bakır fiyatları Nisan ayında en yüksek seviyeyi gördükten sonra yüzde 5 civarında bir gerileme gösterdi. Pik demirde artış sürdü. Kurşun Şubat ayında en yüksek seviyeyi gördükten sonra aynı fiyat seviyesini korudu. Yine Şubat ayında en yüksek seviyesini gören çinko fiyatları da o günden bu yana aynı fiyat seviyesini koruyor. Nisan-Mayıs aylarında en yüksek seviyesini gören kalay fiyatlarında ise Haziran ayında yüzde 10 seviyesinde bir gerileme gösterdi.
2011 yılı ikinci çeyrekte entia fiyatlarındaki gerilemenin başta Çin ve Hindistan olmak üzere gelişmekte olan ülkelerdeki enflasyonist baskıların bu ülkelerde yatırım iştahını frenlemesi ile global ekonomide belirsizliğin sürmekte olması gösteriliyor.
Bu gelişmeler emtia fiyatlarının spekülatif olarak değerlendirilmesinin de frenlendiğini gösteriyor. Spekülatif amaçla emtialara yatırım yapanların da bundan vazgeçebileceği belirtiliyor.
Gördüğüm kadarıyla bazı emtialarda dünya fiyatlarındaki gelişmeler bazı ürünlerde bizim piyasamıza çabuk yansırken, bazı emtialarda yansıma gecikiyor. Son dönemde pamuk fiyatların dünya piyasalarına paralel düşüş yaşanırken buğday da yansıma sınırlı kalıyor, mısır da ise henüz yansıma görülmüyor.
