KALDER dün bir yanda Kamu’dan yetkili isim Enerji Bakanlığı müsteşarı Metin Kilci’nin yer aldığı, diğer yanda enerjide büyük yatırımları olan özel sektör temsilcisi Sabancı Holding Enerji Grup Başkanı Selahattin Hakman’ın yer aldığı “Kahvaltılı sohpet” toplantısında enerji sorununun birçok yönüyle tartışılmasına imkan yarattı. Bir yandan Kilci kamunun düşüncelerini yol haritasını ortaya koydu. Bir yandan da Hakman özel sektörün önemli yatırım gücünü ve beklentilerini anlattı.
KALDER, dün yeni bir kahvaltılı sohbet toplantısı başlattı. Bu ayki ilk sohbetin başlığı, “Enerji ve Sürdürülebilir Politikalar” başlığını taşıyordu. İki konuşmacıdan biri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı müsteşarı Metin Kilci’ydi. Diğeri özel sektör temsilcisi Sabancı Holding Enerji Grup başkanı ve TÜSİAD Enerji Çalışma Grubu başkanı Selahattin Hakman’dı. Modoretörlük görevi de bana verilmişti. Salonda KALDER üyeleriyle ilgili birçok kuruluşun temsilcileri bulunuyordu.
İlk sözü Kamu adına değerlendir yapması yol haritasında neler olduğunu anlatması için Metin Kilci’ye verdim. Ardından özel sektörün düşüncelerini ve beklentilerini ortaya koyması için Selahattin Akman’ın görüşlerini aldık. Ardında da kahvaltılı toplantıya katılanların görüş ve sorularıyla konuların açılmasını sağladık. İki saatlik toplantıda ele alınan konular ve açıklamalarda gündeme gelen noktalar ve benim bazı değerlendirmelerim şöyle:
-Enerji bugün de önümüzdeki dönemde de hem dünyada hem Türkiye’de önemini koruyacak. Dünya nüfusunun yüzde 20’si 1.3 milyar insan henüz elektrik bağlantısından yoksun. Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 25’i, 2.7 insan ise yemeklerini odun kömürle biokütle ile pişiriyorlar. Bu dünyada yeni dönemde sürdürülebilirlik için sürekli elektirik üretimlini gerektirecek. 2035 yılı perpektifi talebin iki kat artacağını bunun için 38 trilyon dolarlık yatırıma ihtiyaç olduğunu gösteriyor.
-Türkiye, Çin’den sonra enerji talebi en çok artış gösteren ülke. Bakanlık şu anda 53 bin Megawat olan kurulu gücümüzü 2023 yılına kadar 100 bin Megawat’a çıkarılmasını hedefliyor. Bu süreci sağlıklı yaşayabilmesi için Türkiye’nin yılda ortalama 8-10 milyar dolarlık yatırım yapması gerekiyor. Bunun da ağırlıklı olarak özel sektör tarafından gerçekleştirilmesi bekleniyor. Son yıllardaki gelişmeler bu konuda umut veriyor. 2002 yılında enerjide özel sektörün payı yüzde 34 iken 2011 yılında yüzde 52’ye yükselmiş durumda. Akanlığın 2015 yılı beklentisi özel sektör payının yüzde 75’e yükselmesi. Şu anda inşa halinde olan termik, hidro elektrik ve diğer yenilebilir enerji santrallerinin sayıları 717’ye ulaşıyor. Bunların inşasının tamamlanmasıyla bugünkü toplam gücümüzün yüzde 63’üne eşdeğer üretim sağlanacak.
-Bakanlık ilk Nükleer santralı 2018 yılında Mersin Akkuyu’da devreye sokmayı planlıyor. 2023’e kadar enerji toplamının yüzde 5’inin nükleerden sağlanmasını amaçlıyor. Ve enerjide dışa bağımlılığın azaltılması ve yerli kaynak kullanımının ve hidrolik dışındaki yenilenebilir kaynaklardan yararlanmanın artırılması için projeler ortaya koymaya çalışıyor. Ancak, bunun zamana ve zemine bağlı gelişmeleri içereceğinin de altını çiziyorlar. Enerjinin bugünkü yapısı yüzde 26 yerli kaynak, yüzde 74 ithalden oluşuyor. İthal içinde yüzde 41 petrol ve yüzde 40 doğalgaz yüzde 81’lik paya ulaşıyor.
-Enerjide yıllık büyüme talebi, büyümenin 1.5 katı olarak düşünüldüğü için büyüdükçe enerjide büyümemiz ve enerjide büyümek için de bu alana yatırım yapmamız gerekiyor. O dönemde önümüzdeki dönemde “Enerji gündemle yaşamak zorunda” olduğumuzu unutmamamız gerekiyor. Ancak bu alanda yerlileşmeye giderken, doğayı tahrip eden, doğal yaşama zarar veren vahşi bir tavırdan uzak durmamız gerekiyor. Bu alanda son dönemde özellikle Doğu Karadeniz’de birçok olumsuz örnek, yerel protestolara ve mahkemelik girişimlere yol açmış durumda.
KALDER’in enerji konusundaki kahvaltılı sohbeti, kamu ve özel sektörden ilgililerin katılmasıyla önemli bir bilgi alışverişine ve bilgilenmeye yol açmanın verimli sonuçlar vereceğini ortaya koydu. KALDER’e yeni kahvaltılı sohbetlerinde de başarılar dilerim.
