Bugünkü yazım biraz geniş bir objektifle küresel piyasaların bir değerlendirmesi olacak. Dün endeks ilk defa 70 binin altında kapanış yaptı. ABD borsaları dün gece bir ara yüzde 3.40’a yakın düşüş yaptıktan sonra seans içinde yarısını toparladı ve yüzde 1.56 düşüşle günü kapadı. Çin’de parasal gevşemeye ilişkin haberlerle Çin borsası önce yukarı hareket yaptı ama günlük bazda %3.23 düşüş kaydetti. Dün çok sert gerileme yapan Almanya DAX endeksi, bugün %0.77 yukarıda bulunuyor.
Yukarıdaki grafik endeksin günlük grafiği olup, daha önceki en düşük kapanış 69.309 seviyesindeydi. Dünkü kapanış ise 69.603 seviyesinden oldu. Bu aşamada aslında sadece endeksin kendi teknik analizi önemli değil. Özellikle ABD ve Avrupa borsalarındaki hareketler de çok önemli. O piyasalarda yukarı yönlü bir dönüş başlamadan, bizim piyasada sağlıklı bir yukarı hareketin başlaması olasılığı zayıf görünüyor. Fakat şunu belirtmeliyim ki; Dow endeksi 117 bin seviyesini aşağı kırıp 15.500’ün altına kadar düşmüşken ve benzer şekilde S&P endeksi sert düşüş yapmışken bizim piyasanın hala 70 bin civarında olması, fiyatların ucuz olduğunu ve yatırımcının belirli bir seviyenin altında satmak istemediğini gösteriyor. Bu aşamada az önce de belirttiğim üzere bundan sonra ABD ve AVrupa borsalarının olası hareketleri daha önemli. Şu ab BIST-100 için kritik olan nokta şudur; Endeks tam anlamıyla dip seviyeye geldiği için yatırımcıda doğal ve haklı olarak bu seviyenin aşağı kırılması durumunda sert bir şekilde 63-65 bin aralığına kadar düşüş olabileceğine dair korku var. Bu yüzden herkes tedirgin ve bu tür durumlarda sürü psikolojisi çok daha baskın olur…
Geçmişte, benzer durumlarda neler olmuş? Aşağıdaki grafikler benzer şekilde bir kaç defa test edilmiş diplerin tekrar görüldüğü durumları veriyor.
Yukarıdaki grafiklerden ortaya çıkan net mesaj şudur. Endeks 64-65 bine kadar düşebilir. Özellikle de 69 bin altında kapanış bu olasılığı artırır. Şu an borsalardaki genel olumsuz trendi yukarı çevirecek şey, gelecek hafta çarşamba akşamı FED toplantısından yapılacak yazılı açıklamada “uluslararası finansal piyasalardaki gelişmeleri FED’in göz önünde bulunduracağına dair açıklama yapmasıdır. Yani uluslararası finansal piyasalardaki riskleri bir sorun olarak görmeleri olumlu mesaj olacaktır. Fakat gelecek haftaki FED açıklamasına kadar genel olumsuz eğilim devam ederken, bir anda küresel borsaların günlük bazda yüzde 2 veya daha fazla artış yaptığını da görebiliriz. Büyük olasılıkla borsada destekler kırılırken çok yüksek volatilite yaşanacaktır.
Şu an endeks 69 bin altına geldi ve bu durum bir sürü hareketini başlatarak tahtalardaki kademelerin boşalmasına ve aniden 10-15 kademelik hareketlerin olmasına neden olabilir. Bugün yatırımcılar çok ciddi bir stres testinden geçecekler. Ya satacaksınız ya da 64 bine kadar düşüşü bekliyorum ve oraya kadar düşse de bekleyeceğim diyeceksiniz. Bu karar size aittir. Hangi kararı verirseniz veriniz, biliniz ki, çok dalgalı olan bu piyasada, birkaç gün sonra verdiğiniz karar sizi tatmin etmeyecektir. Yani şimdi satıp 67 bin görüldüğünde mutlu olacak, ama birkaç gün içinde endeks yeniden 70 bine çıkarsa zaten yeniden alım yapmadığınız için üzgün olacaksınız.
Zor günlerden geçiyoruz, FED toplantısı sonuçlanana kadar dalga boyları yüksek kalmaya devam edecek gibi görünüyor. Bu aşamada size şunu ya da bunu yapın diyemem. Çünkü gün içinde 1000-2000 puanlık hareketler olabilir ve her hareket fikrinizin değişmesine sebep olabilir. Şu an Bankalarımız üzerinde yapılan spekülasyonlar piyasalara çok zarar veriyor. Şimdilik bu kadar…
