ABD Eylül ayı İstihdam Raporuna göre Tarım Dışı İstihdam aylık bazda yaklaşık 170 bin seviyelerindeki artış beklentilerinin altında kalarak aylık bazda 156 bin artış gösterdi. Aşağıda daha geniş bir şekilde ele aldığımız üzere açıklanan verinin ABD Başkanlık Seçimleri öncesinde Fed’in faiz artırım ihtimalini çok büyük oranda ortadan kaldırdığını ancak Aralık ayının hâlen kuvvetli bir ihtimâl olarak masada kalmaya devam ettiğini düşünüyoruz.
Önemli Rakamlar:
Yorum:
ABD Eylül ayı İstihdam Raporu beklentilerden daha zayıf bir görünüm sergileyerek, 8 Kasım’da yapılacak olan ABD Başkanlık Seçimleri öncesinde 1-2 Kasım tarihlerinde gerçekleştirilecek olan Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında olası bir faiz artırımı ihtimalini çok büyük ölçüde ortadan kaldırarak küresel piyasalardaki stresin bir miktar azalmasına destek oldu denilebilir. Konsensüs tahmin seviyesinin altında kalan Tarım Dışı İstihdam artışı 156 bin ile 155 bin olan beklenti aralığının alt sınırına oldukça yakın bir seviyede açıklandı. Buna ek olarak aylık Ortalama Saatlik Kazançların da yine beklenti aralığının alt sınırı olan % 0.2 artış göstermesi de enflasyon görünümünde bu taraftan ekstra bir baskı olmadığını işaret etmekte.
Bunların yanı sıra, raporun detaylarında güçlü sinyallerin olduğunun altını çizmekte de fayda var. İşsizlik Oranında gözlenen 0.1’lik artış büyük ölçüde İş Gücü Katılım Oranın 0.1’lik yükselişle % 62.9’a yükselmesinden kaynaklanmakta. Katılım Oranında gözlenen artış, Fed’in politika hedeflerinden biri olan iş aramaktan vazgeçmiş olan işçilerin yeniden kazanılmasını işaret etmekte. Diğer taraftan ortalama haftalık çalışma saatlerinin 34.3’ten 34.4’e sınırlı da olsa bir yükseliş göstermiş olması ABD Eylül ayı Sanayi Üretimi verileri açısından pozitif bir sinyal olarak değerlendirilebilir.
Yaklaşan seçimler nedeniyle, raporun detaylarındaki güçlü sinyallerin piyasalar tarafından sindirilmesi pek de zor olmadı. Kasım FOMC’de faiz artırım ihtimali büyük ölçüde masadan kalkmış gibi görünse de (en azından şimdilik), Aralık ayındaki faiz artırım beklentileri güçlü kalmaya devam etmekte. Son CME güncellemesine göre, Fed Funds vadelilerinin düne göre değişim göstermeyerek Fed’in Aralık’ta faiz artırma olasılığının % 64 seviyesinde kaldığını göstermekte.
Toparlamak gerekirse, hafta başından bu yana küresel piyasalardaki stresin artmasına yol açan İstihdam verilerinin kısa süreli olarak risk iştahını destekleyici yönde gerçekleştiğini gördük. Bu veri sonrasında gözlenen iyimserlik; Fed üyelerinden gelecek açıklamaların tonlaması, Avrupa’daki Brexit ve bankacılık sektörüne yönelik endişeler, bundan sonra açıklanacak verilerin Aralık’ta faiz artırım ihtimalini kuvvetlendirmesi ile siyasi ve jeopolitik riskler nedeniyle kısa sürebilir ya da sınırlı kalabilir. Bugün TSİ 17:30’da Fed Başkan Yardımcısı Fischer’ın yapacağı konuşmada vereceği mesajlar kapanışa doğru oynaklığın artmasına neden olabileceğinden ve/veya piyasaların gelecek haftaki seyrine etki edebileceğinden takip edilmeli.
Nedir? Neden Önemli?
ABD İstihdam Raporu, iki farklı anket aracılığıyla toplanan istihdam piyasasına ilişkin birçok göstergenin tek bir doküman olarak yayınlanmış halidir. İşsizlik oranı, işi olmayanların toplam iş gücü içindeki payını göstermektedir. Bu istatistik, hanehalkından 60.000 kişiye uygulanarak elde edilmektedir. Her bir kişi, kaç farklı işi olduğuna ya da tam/yarı-zamanlı çalışmasına bakılmaksızın bir defa sayılmaktadır. İşsiz statüsünde değerlendirilmek için kişinin aktif olarak iş arıyor olması gerekmektedir. Fiyat istikrarıyla birlikte tam istihdam da temel hedefleri arasında olan Fed’in para politikasına ilişkin kararları üzerinde oldukça önemlidir.
Erol Gürcan
