Piyasalara baktığımızda, genel olarak yönsüzlük, sıkıntı ve sıkışma görüyoruz. Dün BIST-100 endeksi 74.150 seviyesinin altına inerken, Dolar-TL kuru 3.41 seviyelerinden 3.44 seviyesine kadar yükseldi.
Piyasaların 8 Kasım’daki ABD Başkanlık seçiminden bu yana yapmış olduğu hareketlerin sebepleri biliniyor. Artık okumaktan bıktınız ama, burada tekrar özetleyip daha sonra önemli bir noktaya değineceğim. İsterseniz soru-cevap şeklinde gidelim;
- ABD borsaları neden artıyor?
- Trump’ın kazanması sonrasında, kamu harcamalarında artış, vergilerde düşüş bekleniyor. Bu durumun iç talebi artırarak ekonomik büyümeyi hızlandırması bekleniyor. Dolayısıyla hisse fiyatları artıyor.
- ABD’de faizler de artıyor… Neden?
- Trump’ın kamu harcama ve vergi indirimi politikasının enflasyonu artırması bekleniyor. Ayrıca uygulamayı düşündüğü korumacılık ve ithalata sınırlamalar getirecek politikalar, ithalatı daha pahalı hale getirecek. Bu durum da enflasyonun artmasına neden olacak.
- Gelişmekte olan ülkelerin paraları neden değer kaybediyor?
- Çünkü ABD’de faiz artışları kapıda. 14 Aralık’taki toplantıda FED’in faizleri 25 baz puan artırması bekleniyor. Bu yüzden Dolar kendi evine dönüyor. ABD’de faizlerin zaten artış trendine girmesi, diğer ülkelere göre ABD’deki getirilerin artmasını da beraberinde getirdi.
- 14 Aralık’taki FED toplantısında politika faizi artırılırsa durum daha da vahim olur mu? Yani Dolar-TL kuru yeni zirveler yapar mı? Borsa ne olur?
- Şu an zaten 14 Aralık’taki faiz artışı beklentisi fiyatlanıyor ve faiz artışı beklentisi hali hazırda fiyatlara tam olarak girdi. Fakat fiyatlarda henüz tam olarak yer almayan bir faktör var.
- Nedir bu faktör?
- FED’in bu toplantı sonrasında yapacağı açıklama içinde hangi sıklıkta faiz artıracağına dair mesajları önemli olacaktır. Örneğin 2015 Aralık’ta faizler artırıldığında “uzun bir süre faizler düşük kalmaya devam edecektir” açıklaması vardı. Eğer bu toplantıdan sonra, bu cümle açıklama içinde yer almazsa, yatırımcılar faizlerin daha sık artırılacağı beklentisine girerler ve bu durum piyasalarda ekstra türbülans yaratabilir. FED tabi ki; “daha sık faiz artıracağız” demeyecektir ama faizlerin bundan sonraki seyri konusunda geçmişe göre daha sık faiz artırılacağı beklentisi oluşabilir.
- Böyle bir durum olursa piyasalarda ne olur?
- İlk başta borsada sert düşüşler olur ve ABD doları yeniden hızlı bir yükselişe geçebilir ama bu durum en fazla 1-2 gün sürer. Bir sürü hareketi oluşabilir ve birçok yatırımcı buna katılır ve olmadık yerlerden dolar alabilirler veya olmadık seviyelerde hisselerini satabilirler. Sonrasında ise mutlaka tepkiler gelir ve bu tepkiler sert olur. Yani borsada tahta kademeleri boşalmışken, bir anda yukarı yönlü alım dalgası da oluşabilir. Dolar-TL kuru da yeni zirve gördükten sonra, hızlı düşüşler de görebiliriz.
- Peki hocam, eğer FED daha önce söylediği gibi, “uzun bir süre faizler düşük kalmaya devam edecektir” mesajını aynen korurlarsa ne olur?
- Faizler arttığı için piyasalar açıldığında belki borsada bir geri çekilme olabilir ama sonrasında, alımların yavaş yavaş başlayıp daha sonra hızlanmasını bekleyebiliriz. Dolarda da geri çekilmeler kısa vadeli olmak yerine, biraz daha orta vadeli düşüş trendine girebilir.
- Hocam, ortalık toz dumanken, hali hazırda sınırlarımızda savaş olurken, ülkeye giren turist sayısında çok ciddi düşüşler varken, işsizlik yeniden hızlı bir ivme kazanmışken, dolar bu kadar artmış ve gelecekte enflasyon artacakken, borsa niçin artsın? Ya da dolar neden düşsün?
- Şu an zaten bu söylediklerinizin hepsi fiyatlara dahil olduğu için, borsa diplerde sürünüyor ve dolar yüksek seviyelerde seyrediyor. Trump ekonomisi beklentileri küresel piyasaları şu anki durumuna getirdi ve bu durum çok uzun süreler devam etmez. ABD’de yer yer kâr realizasyonları gelir, borsalar geriler ve dolar bir nebze geriler. Çünkü hali hazırda Trump ekonomisi beklentileri, fiyatlara fazlasıyla yansıdı.
- Hocam piyasaların şu anki oyun planının ne olduğunu düşünüyorsunuz?
- Aslında 14 Aralık’a kadar piyasalar şu anki davranış biçimini göstermeye devam edebilir. ŞÖYLE BİR GÖRÜŞ VAR; büyük fonlar ve büyük paralar biliyor ki; FED toplantısı sonrasında Şubat başına kadar yeni bir toplantı olmayacak ve kimse FED’in Şubat ayındaki toplantıda da faiz artırmasını beklemiyor. Aralık ayındaki faiz artışı sonrasında, Trump’ın Başkanlık koltuğuna oturması ve izleyeceği yol haritasının daha da netleşmesi lazım. Bu yüzden FED en azından Mart sonu veya Nisan başındaki toplantıya kadar bekler. Yani yeni bir faiz artışı için en az 4 aylık bir süre olması piyasaları rahatlatacaktır. Bu yüzden 14 Aralık sonrasında daha ucuza hisse almak ve daha yüksekten dolar satmak için, yabancılar şu an hisseleri baskılayabilirler. 74 bin desteğinin kırıldığı ve endeksin daha büyük düşüşler yapacağı algısı oluşturularak, ucuza hisse toplamak isteyebilirler. Bir bakıma haftalık bazda ayı tuzakları oluşabilir ama bu arada endeks 69.000-72.000 aralığını görebilir. Zaten FED faiz artırdıktan sonraki türbülansta da alıma geçebilirler. Aslında kiminle konuşsan, “14 Aralık geçse de hisse alsak” diyor ve bu konuda hazırlık var.
- Hocam herkes böyle düşünüyorsa, bu durum gerçekleşir mi?
- İşte en önemli nokta da burasıdır. Herkes böyle düşünüyorsa, borsada alımların başlaması 14 aralık sonrasına kalmayabilir. Şöyle düşün bakalım; 14 Aralık öncesinde borsaya sert satışlar geliyor, destekler kırılmış ve bir de önünüzde 14 Aralık FED toplantısı var. Ne yaparsın?
- Tabi ki 14 Aralıkta faizler artırılacağı için daha da düşer beklentisine girip o düşüşlerde satıp 14 Aralık sonrası almayı düşünebilirim.
- İşte senin bu hamleyi yapacağını herkes biliyor, o zaman onlar bu tür bir düşüşte herkes satarken hisse toplamaya geçebilirler ve 14 Aralık sonrasında da ani bir yükseliş olduğunda kimse daha yukarıdan alamaz sattığıyla kalır.
- Ne yani hocam! Şimdi satalım mı?
- Ben bu senaryo %100 tutar demiyorum ama benim fikrimi sordun, ben de kafamdaki senaryoyu anlattım. Herkes 14 Aralık sonrasını bekliyorsa, burada bir hata vardır. Bence, hisse alımı için izlemede kalmak gerekir. Endeks 69.000 ile 72.000 aralığına gelirse bu seviyelerde herkes çok stresli olacak ve büyüyen zararlara dayanamayıp satmak isteyecektir. Yani bir bakıma herkesin sinir uçlarına dokunulacak yerler buralardır. Çünkü birçok kişi endeksin yeniden 60 bin seviyelerine kadar düşebileceğinden bahsediyor. Aslında endeks dolar bazında önümüzdeki 6 aylık sürede 2 doların altına gerileyebilir ama şu an sadece önümüzdeki 15-20 günlük süreyi değerlendirmeye çalışıyorum. Dolar için de, bu aşamadan sonra dolara geçmek artık risklidir. Doların hala 3.51 seviyelerine kadar yükselme olasılığı var ancak yükseleceği konusunda kesin bir şey söyleyemeyiz. Belki de 3.47’yi yeniden görüp aşağı dönecektir. Bunu bilemiyoruz fakat dolarda önümüzdeki 1-2 ayda %10 daha yükseliş beklemek çok realistik olmayabilir. Ben 14 Aralık öncesinde dolardaki zirveyi göreceğimizi düşünüyorum.
- Peki hocam… demek ki önümüzdeki 1-2 hafta oldukça ilginç ve stresli olacak o zaman.
- Evet olabilir…
- Yarın Moodys not konusunda bir açıklama yapacakmış ne bekliyorsunuz?
- Moodys’in not değiştirmesini beklemiyorum ama FITCH dün bazı değerlendirmeler yaptı ve bu değerlendirmeler genel anlamda olumsuzdu. Bu yüzden FITCH’i takip etmek gerekir. Dilerim Moodys bir sürpriz yapıp görünümü değiştirmez.
- İtalya’da bu pazar referandum var. Budan ne bekliyorsunuz?
- Bu konuda İtalya’yı izlemedim anketleri bilmiyorum ama önceki gün Avrupa Merkez Bankası başkanı Draghi “Eğer İtalya başvurursa tahvillerini alırız” gibi bir söz etti. Bu durumpiyasaları rahatlattı ve bir nebze olsun İtalyan referandumunun olası olumsuz etkilerini azalttı.
- Hocam az önce borsa açıldı. düne göre 100 puanlık bir gerileme var. Dolar-TL kuru 3.4350 civarında bulunuyor. Buna ne dersiniz…
- Şu an borsa ve dolar beklenmedik bir şey yapmadı… yukarıda anlattığım çerçevede bakıldığında borsada hemen sağlıklı ve güçlü yükseliş beklemek yanlış olur. Aşağı yukarı rassal hareketler olmaya devam edecektir. Dolar-TL kuru ise Dolar endeksindeki (DXY) hareketlere bağlı olmaya devam edecektir.
Herkese bol kazançlı günler…
Bu yazı 1 Aralık 2016 günü saat 10:02’de yazılmıştır.
hocam benim tahminim şubat ayı sonuna kadar borsanın Bist 100 50 000 rakamına kadar geri çekilecektir.dolar ise eğer MB sert müdahale etmes ise 3,80-4,15 TL olacaktır.
Zamir bey yanıldınız.