Aralık ayı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) aylık % 0.90 seviyesindeki piyasa beklentilerinden ve % 0.99 seviyesindeki bizim beklentimizden çok daha yüksek bir artış göstererek aylık bazda % 1.64 artış gösterdi.
Böylelikle 2016 yılsonu TÜFE rakamı geçen yıla göre çok sınırlı bir gerileme göstererek % 8.53 seviyesinde gerçekleşti (2015 Yılsonu TÜFE: % 8.81). Ayrıca, ağırlıklı olarak gecikmeli kur etkisi kaynaklı olarak çekirdek enflasyon göstergelerinde bir süredir gözlenen olumlu seyrin de aralık ayı itibariyle bozulduğu görülmektedir. Açıklanan veriyi gerek genel ekonomik görünüm gerek piyasa fiyatlamalarına etkisi açısından negatif değerlendiriyoruz.
Gıda fiyatlarındaki Rusya kaynaklı etkinin sona ermesi ve gecikmeli kur etkisi belirleyici oldu
Manşet enflasyonda aylık bazda gözlenen sert yükselişte en önemli katkının Gıda ve Alkolsüz içecekler (0.39 puan), Konut (0.26 puan) ile Ulaştırma (0.24 puan) gruplarından geldiği görülmekte. Aylık bazda düşüşün gözlendiği tek harcama grubu ise Giyim ve Ayakkabı olarak gerçekleşti. Yıllık bazda bakıldığında da harcama grupları bazında benzer şekilde en yüksek katkıların sırasıyla Gıda ve Alkolsüz içecekler (2.02 puan), Konut (1.36 puan) ile Ulaştırmadan (1.22 puan) geldiği görülmekte.
Dolayısıyla, TÜFE’de gözlenen artışın önemli ölçüde
- Kasım 2015’te Rusya ile yaşanan krizin ardından ağırlıklı olarak gıda fiyatlarında gözlenen düşüşün enflasyona getirdiği olumlu etkinin özellikle son aylarda ilişkilerdeki normalleşmenin hızlanması nedeniyle ortadan kalkması ve oluşan baz etkisi,
- Son dönemlerde kur tarafında artan tansiyonun gecikmeli etkileri,
- Yine son dönemlerde yapılan vergi artışları,
- Petrol fiyatları kaynaklı olumlu katkının terse dönmesi
kaynaklı olduğunu değerlendiriyoruz.
TCMB, yine “Açık Mektup” gönderecek
2016 yılı enflasyonu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)’nın 2016 Yılı Para ve Kur Politikası metninde belirlenen % 5 seviyesindeki hedeften ve +/- 2 puan sapma payı olan belirsizlik aralığının dışına çıkmış olacak. Bu da Merkez Bankası Kanunu’nun 42. maddesi kapsamında, enflasyonun hedeften belirgin ölçüde sapmış olması nedeniyle TCMB’nin hükümete sapmanın nedenlerini ve hedefe ulaşılması için alınması gereken önlemleri içeren bir açık mektup göndermesi gerekecek. 2013 yılından itibaren yılsonu enflasyon rakamları TCMB’nin yıllık hedeflerinden 2 puandan fazla sapma göstermekte.
TCMB’nin yılın ilk toplantısında faiz artırımına gitme ihtimali kuvvetlendi
Özetle, açıklanan verilerin beklentilerden önemli ölçüde negatif anlamda sapma göstermesine ek olarak genel ekonomik görünüm ve piyasa fiyatlamaları açısından da olumsuz olduğunu düşünüyoruz. Son dönemde iktisadi faaliyette gözlenen yavaşlama talebin de genel olarak zayıf seyretmesine yol açmakta, bu da kur tarafında artan tansiyona karşın genel fiyat düzeyi üzerinde radikal bir değişim gözlenmemesine neden olmaktaydı. Nitekim, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da faiz artırımı anlamında pas geçtiği Aralık 2016 Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında bu konuya atıfta bulunarak karar metninde;
“Yakın dönemde küresel belirsizliklerdeki artışa bağlı olarak yaşanan döviz kuru hareketleri ve petrol fiyatlarındaki yükseliş enflasyon görünümüne dair yukarı yönlü risk oluşturmaktadır. Öte yandan, toplam talep gelişmeleri bu etkileri sınırlamaktadır. Kurul, bu faktörlerin net etkilerinin daha sağlıklı değerlendirilebilmesi açısından, gelişmelerin yakından takip edilmesinin faydalı olacağını ifade etmiştir.”
ifadesini yer vermişti. Açıklanan son veriler net etki açısından enflasyon görünümündeki yukarı yönlü risklerin ağır bastığını açık bir şekilde koyduğundan TCMB’nin Ocak PPK toplantısında faiz artırma ihtimalinin kuvvetlendiğini düşünüyoruz. Açıklanan veri sonrasında dolar/TL tarafında bir süredir kritik direnç olarak 3.55 TL seviyesinin üzerine geçildiği görüldü. Kur tarafındaki yüksek seyrin bu ayki toplantıya kadar devam etmesi de faiz artırım olasılığını artırabilecek diğer önemli bir unsur olarak görülebilir. TCMB’nin bu yıl itibariyle toplantı sayısının 8’e indirilmesine yönelik çalışmalar devam ettiği için 2017 yılı toplantı takvimi halen netlik kazanmış değil. Bu durumun genel olarak olumsuz bir görüntü oluşturduğu kanaatimizi yinelemekte fayda görüyoruz. TCMB, Ocak 2017 PPK toplantısını ayın 24’ünde gerçekleştirecek. 2017 yılına ait ilk TÜFE verilerini 3 Şubat 2017 tarihinde göreceğiz.
Erol Gürcan
