Borsa ve Dolarda Son Dinamikler

Çarşamba akşamı FED kararı ve dün de TCMB’nin PPK toplantısı sonrasında, borsada sert yükseliş varken, Dolar/TL kuru da 3.57 seviyelerinden 3.52 seviyelerine kadar indi. Çok sayıda soru alıyorum ve yatırımcılar, borsanın zirveye yaklaştığını düşünerek, bazı hareketlerin dönüş sinyali olup olmadığını soruyorlar. Borsa ve Dolar/TL konusunda yazmış olduğum önceki yazılarımdaki görüşlerimde bir değişiklik yok. Bu yüzden de çok sık yorum ve analiz vermiyorum. Ama sorular yoğunlaşınca kısa bir değerlendirme yapmakta fayda var.

BORSA

Borsanın dünkü hareketi çok anlaşılabilir bir hareketti. FED daha önceki açıklamalarına göre önemli sayılabilecek bir mesaj verdi. Enflasyondaki gerilemenin geçici olduğuna dair görüşteki cümlenin yapısı değişmişti. Yani ABD’de enflasyon yeniden durgunluğa girebilir. Dolayısıyla “FED Aralık ayında bile faiz artışını pass geçebilir” beklentisi ve Parasal daralmanın daha önceki açıklamada “bu yıl içinde” cümlesi yerine “yakında” kelimesinin kullanılması  genel olarak borsaları coşturdu. PPK’dan da popülist bir karar çıkmayınca dün endeks 107.750’deki direncini aşarak 108.600 seviyelerine kadar çıktı ve bu seviyelerde yatay hareket etti. Haftanın son gününde ise Endeks güne hafif bir gerileme ile başladı.

Bundan sonra ne olacak? sorusunun cevabını verirken dikkat edilmesi gereken nokta; enformasyon-formasyon ilişkisidir. Enformasyon dediğimiz şey gelen yeni bilgi ve formasyon dediğimiz şey ise, borsanın veya doların buna verdiği reaksiyondur. Çok uzun bir süredir, gelen bilgi olumlu olduğunda borsanın buna olumlu ve bazen de aşırı olumlu reaksiyon verdiğini görüyoruz. Olumsuz bir haber geldiğinde ise daha ziyade saman alevi niteliğinde oluyor ve hafif bir satış dalgası geldikten  sonra borsa yoluna devam ediyor. Dün borsanın açılışındaki ilk bir saatte 306 milyon lot işlem oldu. Yani piyasanın FED açıklamalarına ilişkin reaksiyonu çok olumluydu. Benim daha önceki yazı, yorum ve videolarımı izleyenler işlem miktarında artış olunca bunun bir dönüş sinyali olup olmadığını soruyorlar. Şu ana kadar olumlu bilgi olumlu hareketlere sebep oldu. Dolayısıyla yükseliş trendinde bir sorun yok. Gelişmekte Olan Ülkelere (GOÜ) para girişi devam ediyor. Biz de bundan yararlanıyoruz ve borsa bağlamında pozitif ayrışma yaşıyoruz. Endeksi taşıyan ana sektör bankalar olup, son yapılan BDDK düzenlemeleriyle, banka karlılıklarının daha da artacağı beklentisi endeksin olumlu seyrinde en önemli etkenlerden biri. Her ne kadar yapılan düzenlemeler kağıt üzerinde olsa da, en azından kağıt üzerinde banka karlılıkları artıyor ve birçok bankanın Haziran ayı kârı geçen yılın haziran ayına göre artış trendinde bulunuyor. Eylül bilançolarında da benzer durum korunacaktır. Bu nedenle, piyasalar bu beklentiyi kullanacaktır.  Fakat 2018 yılında, 2017’deki kâr artışları baz etkisi yaratacak ve banka kâr artışları negatife dönebilecektir. Şu an için piyasa bunu bilse de, fazlasıyla zamanı olduğunu düşünüyor. Dış koşullar da olumlu olunca endeks güçlü seyrine devam ediyor.

Bu aşamada endeks geri çekilmeler yapabilir ama bu geri çekilmeler yeni bir düşüş trendinin başladığı anlamına gelmez. Ben bu tür sinyaller oluşmaya başladığında yazacağım. Şu an trend güçlü olup, önümüzdeki 1-2 aylık süre içinde  bir gün içinde 3-4 bin puanlık artışlar bile görebiliriz. Bu gibi durumlarda borsa medyada birinci haber olarak geçmeye başlar. Genellikle uzun zamandır borsa ile ilgilenenler alım konusunda hep tereddütlü yaklaşıyor olsalar ve alım yapmasalar bile , borsaya yeni yatırımcılar gelir. Endeksin çok daha yüksek seviyelerine gideceğine dair uzman görüşleri yer almaya başlar. Yüksek seviye derken, 115-120 bin değil, piyasa profesyonellerinin bile 150-200 bin endeks bekledikleri bir ortam oluşur. Bu da yeni birçok yatırımcıyı piyasaya çeker. Bir bakıma 2000 yılında nasıl ki borsada yatırımcı sayısında patlama yaşanmışsa, bu hareket sonrasında da benzer şeyler olabilir. Genellikle daha önce borsa ile ilgilenmemiş olanlar girer. Bu da zaten, yukarı fırlayan borsadaki son yakıt tankıdır ve bu süre genellikle 1-2 haftadan fazla sürmez . Günlük alınıp satılan hisse sayısı 1.5 milyar lotu aşarak yeni rekorlar kırar. Ardından da enformasyon ve formasyon uyumsuzlukları başlar. Çok olumlu haberler gelse bile, piyasa tersine davranabilir. Ama bir süreliğine herkesin para kazandığı bir dönem yaşanır. Düşüşler başladığında ve insanlar para kaybettiğinde bile kendi kendilerine uzun vadeli bekleyeceklerine dair söz verirler.  Şu an henüz bu aşamada değiliz ama bu aşamaların yaşanacağına dair sinyallerin olduğunu belirtmeliyim. Yalnız bu arada şu uyarıyı da yapmam gerekiyor. Zirvelerden dönüşlerin hepsi yukarıda anlattığım şekilde birebir ortaya çıkmak zorunda değildir.  Örneğin, Eylül ayında FED parasal genişlemeyi azaltmaya başladığında, bu azaltma süreci piyasaların tahmin ettiğinden daha hızlı olacağına dair bir beklenti oluşursa, aynen 2013 Mayıs ayında Bernanke’nin açıklaması gibi bir anda her şeyin terse dönmesine de neden olabilir. Ya da sürekli rekorlar kıran ABD borsalarında herhangi bir ekonomik veya iç-dış siyasi sebeplerle günlük bazda %2-3’ten daha fazla düşüşler olmaya başlarsa, yukarıda anlattığım süreçler yaşanmadan bizim borsada da yükseliş trendi sona erebilir. Kısaca belirtmek gerekirse, zirvelerden dönüşlerin tarihsel perspektifine baktığımda, genelde coşku ve optimizm görüyorum. Şu anda da beklentilerin ne kadar olumlu olduğunu görüyoruz.  Değerleme anlamında, şu anki şartlarda diğer borsalarla karşılaştırıldığında BIST’in pahalı olduğunu söyleyemeyiz. Dolayısıyla, trendin devamı için önemli bir faktördür. Ama ABD’de değerleme oranları  hisselerin pahalı olduğunu gösteriyor. GOÜ’ler ile biz ise, “ABD dolarının maliyeti bir süre daha artmayacak, düşük faizli ABD dolarları ülkemize girmeye devam edecek” diye  coşku yaşıyoruz. Sonuç olarak parti devam ediyor. Ama partide herkesin kafayı bulduğu ve sağlıklı düşünenin pek kalmadığını görürsem (ki göremeyebilirim veya geç görebilirim) yazılarımda vurgulayacağım.

Bir webinar ve scope (persicope) yayını yaparak sizlere bizde ve diğer çeşitli borsalarda önemli dönüşlerin klasik yapı taşlarını göstereceğim. Merak edenler o yayınları izleyebilir. Yayın duyurularını twitter adresimden yapacağım.

DOLAR

Dolar için daha önceki yazılarımda söylediğim şeyleri tekrarlayacağım. 3.50 ile 3.65 arasındaki kanaldaki hareket devam. Fakaaaaat… şu an bankalarda döviz mevduatları artıyor. MB’nın net döviz rezervleri 36.5 milyar dolardan 27.9 milyar dolara düşmüş. Tanıdığım firmalardan bazıları KGF destekli krediyi alıp dövize yatırmışlar. Yani vatandaş sessiz sedasız dolar topluyor. Bunu zaten her hafta açıklanan verilerden görüyoruz. Ülkede reel gelirler artmadı. Harcamalar borçla finanse ediliyor. FX ile ilgili önlemler alındıktan sonra, bütün FX oynayanlar şu an BITCOIN’e sarmışlar. Dün Göktürk’te esnaf bir arkadaşın yanına uğradım, söylediklerine inanamadım. Bitcoin hesabı olmayan esnaf sayısı çok az dedi. KGF’den 20 bin TL almış ve şu an bitcoin’de oynuyor. FX konusundaki önlemler öncesinde, millet parasını en azından ülke içindeki FX şirketlerinde değerlendiriyordu ama şimdi o paralar yurt dışına çıkmış durumda. Ben oldum olası FX’e karşıydım. Çünkü FX oynayanlar kumar mantığıyla oynuyorlardı ve aracı kurumlar içinde bu durumu ekran sahtekarlıklarıyla kendi lehlerine çevirenler vardı. Yani FX hesabı açtıranın para kazanmasına nerdeyse imkan yoktu. Fakat alınan önlemler kantarın topuzunu kaçırdı. Haydi dolarda maniplasyon oluyor diye Dolar/TL kurunda kaldıraçları düşürdünüz ama Euro/dolar  veya Dolar/pound paritelerindeki  kaldıraçları  niçin düşürdünüz?  FX hesabı açtıranlara hile yapan kurumları bulup ortaya çıkarabilir ve en azından dürüst çalışanları ayırt edebilirdiniz.

Sonuç olarak kısa vadede dolarda bir yükseliş trendinin başlamasını beklemiyorum. Trend başladığında ise en azından 3.75’e geldiğinde trend başladı diyebileceğiz. Eğer bir yıl vadeli düşünüyorsanız 3.40’a kadar gerilemeyi göze alıp, burdan dolar pozisyonu açılabilir. Çünkü  şu anki büyüme ivmesi bence sürdürülebilir değil. 2018’in ilk çeyreğinden itibaren ivme çok zayıflayabilir. Tüketim ve kamu harcamaları büyümeyi belirliyor ve özel sektör yatırımları hala çok düşük. KGF kredilerinin ise yatırıma dönüşüp dönüşmediğini 2 ve 3. çeyrek büyüme verilerinde daha net göreceğiz. İhracat konusunda son 6 ay fena değil. Bu da Avrupa’nın büyümesinin bir miktar hızlanmasından kaynaklanıyor. Kamu açıklarımız artmaya başladı ve Ekonomiden sorumlu başbakan yardımcısı Mehmet Şimşek gerçekçi bir değerlendirme yaparak bu yıl kamu açığının ve borçlanmanın planlananın üzerinde olacağını söyledi.

Bir nokta daha var. Dolar hep 3.50 civarından yukarı döndü. Bu yüzden dolarda olanlar buna alıştı ve 3.50’ye gerileme olsa da pek panik olmuyorlar. Ama unutmayınız ki; dolarda bir yükseliş trendi başlamadan önce kısa süreye sığan (belki bir hafta) sert bir düşüş bekliyorum. 3.40’a veya daha aşağıya bile gidebilir. İşte bu hareket sinir uçlarını titretecek bir hareket olur. Dolarda bekleyenlerin dayanamayıp satışa geçtiğini görebiliriz ve bu durumda hacim de artar. Öngörümde yanılabilirim ama, bir yükseliş trendi başlamadan önce ciddi stres testi yaşanabilir diye düşünüyorum.  Özellikle de V tipi bir düşüş ve geri tepki görürsek, dolarda dip oluştuğunu söylemek mümkün olabilecek.

Not: tradingview sitesinden  piyasaları canlı takip edebilirsiniz. Aşağıdaki linklerden ilgilendiğiniz alana tıklayabilirsiniz.  (Tradingview sitesi ile aramızda reklam anlaşması yapıldı ve yazılarımda sitenin tanıtımını yapıyorum, fakat yatırımcı için faydalı olmayacak veya yatırımcıya zararı olabilecek hiç bir site ile reklam anlaşması yapmıyorum. Faydasına inanmıyorsam bu şekilde yazılı reklam almıyorum, tüm okuyucularımı bu konuda bilgilendirmek isterim. Ayrıca bu reklam gelirleri bizler için önemli rakamlar değil ama, destek olmaya çalıştığım en azından birkaç öğrenci çocuk için çok önemli)  

SİZ DE BİNLERCE YATIRIMCI GİBİ BİLGE YATIRIMCI MOBİL UYGULAMASINI ÜCRETSİZ İNDİREREK EKONOMİ YAZARLARININ GÜNCEL YORUMLARINA ULAŞMAK İÇİN HEMEN BURAYA TIKLAYIN