Rusya Başbakanı Medvedev, önümüzdeki sürecin dolarsızlaşmayı da beraberinde getireceğini söyledi. ABD’nin bu para birimine olan güveni yaptığı hatalarla yok ettiği tezinden yola çıkan Rus Başbakan, ulusal ekonomilerin dolara bağımlılığını azaltan eğilim devam edeceğine dikkat çekti.
Şüphesiz farklılaşan dünya dengeleri içerisinde bu önemli bir tez. Hele ki rekabetin bir tarafı olunca bundan daha doğal bir çıkış olamazdı. Keza ülkelerin gerçekten dolar dışı çözümler aramaya başladığını da biliyoruz.
Aslında burada bir dip not vermek lazım. Dünya hızla bir dijital para sistemine doğru gidiyor. Bugün bilinen Bitcoin benzeri kripto paralardan çok farklı, kontrol edilebilir ve sisteme bağlı bir para olacağından da kimsenin şüphesi olmasın. Aksi takdirde kara para aklamadan soygunlar yapılmasına kadar birçok sorunu uluslararası hukuk alanında aşmak mümkün değil.
Bu dip notu verdikten sonra Medvedev’in tezine geri dönelim. Bu süreç sonunda neler olur bilinmez. Fakat bazılarının bu ipe sarılacağını şimdiden görür gibiyim. Ben prensip olarak dış ticaret dengesi olmak kaydıyla yerel paralarla ticareti, alternatif değerlerin dünya ekonomisinde söz sahibi olmasını benimseyen bir yaklaşıma sahibim.
Dediğim gibi dış ticaret dengesi olmadan, hangi değerle alışveriş yaparsanız yapın, kaderinizi değiştiremezsiniz. Doların hakimiyetinin kırılmasına gelince…
Gerçekçi olmak gerekirse, dolar bugün piyasadan çekiliyorum dese, etkisinin sürmesi 10 yıldan az olamaz. Yani bu tezden yola çıkarak rüya görenler, bu yolla dolar borçlarının anlamsızlaşacağını düşünenler hayaller diyarına dalmasın.
Öyleyse bu bizim gibi kısa vadeli borç ve cari açık finansmanı için 200 milyar dolar parayı her yıl bulmak zorunda olanlar için çok da müjdeli bir haber değil. Birincisi hemen sonuçlanma ihtimali olmadığından bugün adına önemi yok. Çünkü sorununuz ve bulmamız gereken kaynak ihtiyacı ortada.
İkincisi dış ticaret dengesizliklerimize bakınca dolara ilave yeni açıklarımızın oluşacağına işarettir. Bu da sadece mücadele ettiğiniz cephe sayısını artırır. Üçüncüsü doların ülkelerin nezdinde kullanımının azalması ve piyasadan dolar çekilmesi asıl bizler için büyük felakettir.
Sorunları aşmadan böylesi bir gerçekle karşı karşıya kalırsanız, borç ödemesi yapacak dolar bulmanız güçleşir. Bu da dünyada değer kaybetse de TL bazında doların güçleneceği anlamına gelir.
Bir diğer önemli unsur da dolarsızlaşma, yeni para bulma ihtimalini ortadan kaldırır. Kıt kaynak daha acil ihtiyaçlar listesine girer ve finansal olarak yaptığınız pazarlıkların yerini, gün sonunda siyasi pazarlıklar alır.
Şundan buluruz, bundan buluruz tezini geçin. İhtiyacınız olduğunda kimse sizi tanımaz ya da verirken, yine siyasi ve ekonomik taviz talebi gelir. Velhasıl kelam dolarsızlaşma, bizim gibi borçluları belki sevindirir, ama aslında bu kehanetin tutması, endişelenmemiz gereken bir konu. Varın gerisini siz düşünün.
