Mahfi Eğilmez’in bugünkü yazısı
Büyümenin Büyüsü Sona Erince
Küresel krize girilirken en sağlam görünen ekonomilerden birisi Çin’di. İhracata dayalı olarak hızlı büyüyen, gelişmiş ekonomilerle arayı hızla kapatan bir ekonomi görünümündeydi. Pek çok kişi ikinci bir Japon mucizesinin gerçekleşmekte olduğunu kabul ediyordu. Geleceğe dönük bütün tahminlerde Çin hep birinci büyük ekonomi olmaya doğru gidiyordu. Küresel krizle birlikte Çin’in ağırlıklı olarak ihracatının yöneldiği ABD ve Avrupa’daki krizin Çin’i de etkileyeceği düşünülmüş olsa da etkinin bu kadar büyük olacağı o dönemde tahmin edilmemişti. Etki tahminlerden oldukça öteye gitti. Büyüme düşmeye başladı. Büyüme düşmeye devam ettikçe, halının altına süpürülmüş olan sorunlar fark edilmeye başlandı. Büyüme, gerçekten büyüleyici bir gösterge. Bütün kötülüklerin üzerini örtüyor ve gerçeklerin fark edilmesini önlüyor.
Çin, uzun yıllar yüzde 10’un üzerinde bir büyüme eğilimi yakalamışken küresel krizin ilerleyen dönemlerinde bu ivmeyi yitirdi. Büyüme düşmeye başladı. 2019 yılı için yüzde 6,2 olarak tahmin ediliyor. Bu oran dünyanın geri kalanı için harika bir oran ama Çin’e yetmiyor. Çünkü 1,3 milyar nüfuslu Çin’in refahı yayabilmesi yüzde 10 dolayında büyümesine bağlı. Bir kaba karşılaştırma olsun diye söylemek gerekirse Çin’in yüzde 6 büyümesi Türkiye’nin yüzde 1 büyümesi gibi bir şey.
Büyümedeki Düşüşün Nedenleri
Büyümedeki düşüşün temel nedenlerinden birisi ihracattaki düşüş. Dünya ekonomisinde yaşanan büyüme düşüşü Çin’den yapılan ithalatın düşmesine yol açınca, Çin ihracat sorunu yaşamaya başladı. İç talep hiçbir zaman bu dev ihracatı dengeleyebilecek çapta değil. Ekonomiyi yalnızca ihracata odaklı olmaktan hiç olmazsa yarı yarıya iç talebe dayalı bir yapıya dönüştürmek aslında Çin için ciddi bir yapısal reform odağı. Ne var ki bu kolay değil. Çünkü gelir dağılımı son derecede bozuk. Şangay’da on binlerce dolar geliri olan kişiler yaşarken bir saat uzakta bir kap pirinçle günü geçiren insanlar var. Dolayısıyla büyük merkezler dışında ciddi bir talep eksikliği söz konusu.
