Kırım uzunca bir süredir küresel endişelerin merkezi konumunda.
Dünya devleri ülkeyi adeta satranç tahtasına döndürdüler. Ukrayna’nın %79 oy oranı ile başa geçen lideri Yanukoviç’in, yakın zamanda ülkeden kaçışıyla doruk noktaya ulaşan olaylar sonucunda bugün Kırım’da çok önemli bir referandum yapılıyor. Kırım halkı Rusya’ya katılıp katılmayacağının kararını verecek. Sonuçların saat 20:00’de açıklanması bekleniyor. Rusya’ya dahil olunmaması durumunda, Kırım özerk olarak Ukrayna’da kalmaya devam edecek.
Kırım’ın %60’a yakını Rus’lardan oluşuyor. Rus çoğunluğunun yanı sıra aşırı milliyetçi akımdan korkan ve daha iyi bir ekonomiyi arzulayan kesim de Rusya’ya dahil olmak istiyor. Dolayısıyla bugünkü sonuçların Rusya lehine çıkması bekleniyor. Ancak referandumun sonuçlanması herşeyin normalleşmesi anlamına gelmiyor. Çünkü AB ve ABD, Kırım’ın Rusya’ya dahil olmasına kayıtsız kalmayacak. Önemli yaptırımlar, ambargolar, bazı önemli kişilerin mal varlığına tedbirler ve banka kredilerinde sınırlamalar ardı ardına gelebilir. Rusya’nın ihracatının %15’inin AB ile olduğu düşünüldüğünde söz konusu yaptırımların Rusya için ne denli önemli hale geldiği anlaşılabiliyor. Küresel enerji kaynağının önemli gücü Rusya’nın da tepkisiz kalması çok zor.
Daha zayıf bir ihtimal olmasına karşın, referandum sonucu olarak Kırım Ukrayna’da özerk olarak kalırsa yine piyasaları ve Kırım halkını “mutlu son” beklemiyor. Özgürlük Meydanı’nı (Maidan) dolduran ve onlarca ölü vermelerine karşın Maidan’ı bırakmayan aşırı milliyetçi ve anti-Rus kesimin Rus olanlara karşı güzel duygular beslediği söylenemez. Olaylar süresince belki de doğanın kanunu gereği daha da aşırılaşan karşıtlar, Rusça konuşulmasını yasaklamayı planlıyor. Kırım’ın %80’e yakını ise Rusça’yı anadili olarak görüyor. Maidan’da dahi Rusça konuşanların tartaklandığı biliniyor.
Kırım’da “aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık” atasözü durumu çok güzel özetliyor. Referandum sonrası yaşanılacak süreç piyasaları germeye devam edecek. Özellikle altın ve petrolde önemli hareketlilikler gözlenebilir.
