Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek başkanlığındaki ekip, 2018 – 2020 yıllarını içeren orta vadeli programı açıkladı. Herkes dinledi; kuzu kuzu haber yaptı; yine ele avuca gelir bir soru sorulmadı.
Sorulması gerekiyordu, çünkü bugüne kadar hedefini tutturan orta vadeli program olmadığı gibi, büyük sapmalar yaşanmıştı. Bununla ilgili hiçbir eleştiri ya da özeleştiri ortada yokken, artık ne casareti olduğu bilinmez bir tavır içinde yeni hedefler açıklandı.
Hiç bu hedeflerin ya da konuşmaların detayına girmeyeceğim. Bunun yerine önceki orta vadeli programda 2016 sonu itibariyle ortaya konulan öngörülere ve gerekçekleşmelere bakmak, laf salatası yapmaktan daha anlamlı.
Ekim 2013’te Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından revize edilerek, yani gelişmeler okunarak açıklanan programın hedeflerine bakalım.
2016 sonu itibariyle büyüme hedefi yüzde 5, gerçekleşme yüzde 2,9…
2016 sonu itibariyle enflasyon hedefi yüzde 5, gerçekleşme yüzde 8,53…
2016 sonu itibariyle işsizlik hedefi yüzde 8,9, gerçekleşme yüzde 10,9…
2016 sonu itibariyle cari açık hedefi 55 milyar dolar, gerçekleşme 32,6 milyar dolar. Açıklamanın yapıldığı 2013 yılı 9 Ekim’de 1,98 olan dolar / TL kuru üzerinden 55 milyar doların Türkiye’ye maliyeti 109 milyar TL, bugünkü kur olan 3,57’den gerçekleşen 32,6 milyar doların maliyeti 116 milyar 382 milyon TL.
2016 sonu itibariyle bütçe açığı hedefinin gayri safi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 1,1, gerçekleşen yüzde 1… Tahakkuk / tahsilât oranları başta olmak üzere bütçe makyajlamasına hiç girmeyip, bu hedefi artı haneye yazıyorum.
2016 sonu itibariyle borç stoku hedefi gayri safi yurtiçi hasılaya oran bakımından yüzde 30, gerçekleşen yüzde 47,2…
2016 sonu itibariyle kişi başına düşen milli gelir hedefi 12 bin 670 dolar, tüm hesap oyunlarına ve gerçek olmayan kağıt üzeri sıçratmalara rağmen gerçekleşen 10 bin 807 dolar.
2016 sonu itibariyle dış ticaret açığı 102,5 milyar dolar, gerçekleşme 56 milyar dolar. Açıklamanın yapıldığı 2013 yılı 9 Ekim’de 1,98 olan dolar / TL kuru üzerinden 102,5 milyar doların Türkiye’ye maliyeti 203 milyar TL, bugünkü kur olan 3,57’den gerçekleşen 56 milyar doların maliyeti 200 milyar TL.
Geriledi gözükse de, daralan iş hacmiyle ortaya çıkan daha az iş yapabilmeyi göz önüne aldığımızda bu da sıkıntılı. Hemen sağlamasını yapalım. 2016 sonu itibariyle ihracat hedefi 202,5 milyar dolar, gerçekleşme 142,6 milyar dolar. İthalat hedefi 305 milyar dolar, gerçekleşme 198,6 milyar dolar.
2016 sonu itibariyle turizm gelirleri hedefi 34,5 milyar dolar, gerçekleşme 22 milyar dolar…
2016 sonu itibariyle faiz dışı fazla hedefi 27,9 milyar TL, gerçekleşme 21 milyar TL…
Görüldüğü gibi tutturulabilen hedef olmadığı gibi, hızla daralan, sıkıntıya düşen, ihracatta kârlılığı kaybeden reel sektör gibi konuşulmayan gerçekler var. Bunlara dış siyasetten terörle mücadeleye kadar diğer alanlardaki ‘kandırıldık’ temalı büyük sapmaları da koyun.
Şimdi bunların ışığında Mehmet Şimşek’e gerçek bir soru sorulmamış olmasının mantığını bana söyleyin. Soru soracak gazetecileri akredite etmezseniz, böyle kendi başınıza hedef açıklarsınız. Konuştuklarınız da Anadolu tabiriyle ‘laf ola beri gele’ kıvamından öteye gitmez.
Ayip olmus ama – unuttugunuz kanal Istanbulda gemiler uzecekti birde .. Uzay programinada deginmemissiniz – Apolo 20 sonra aya ilk gidecek olanda biz olacaktik …. Anlasilan sadece ver mehter marsnii … birde dombra …. Eh yakisir ….