Yunanistan krizinin atlatıldığı varsayımıyla başlayan küresel beklentilerin olumluya dönmesi durdu. Geriye dönüldü. Yunanistan krizi atlatılmadı, ertelendi. Piyasalar bu gerçeği görmeye başladı. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) 1 trilyon Euro civarında pompaladığı para beklentiler üzerindeki olumlu etkisini yitirdi. Böyle bir ortamda Amerika Merkez Bankası’ndan uzun süredir beklenen yeni bir parasal genişleme haberinin gelmemesi, aksine “Yeni bir parasal genişlemeye gerek görülmüyor” mesajının alınması moralleri daha da bozdu. Amerika’da istihdam artışının beklenenin ve son dört aylık ortalamanın neredeyse yarısı olması bütün bunların üzerine tuz-biber ekti.
AVRUPA’DA SORUNLAR AYNI
Avrupa’nın düzlüğe çıkması zaman alacak. ECB’nin para pompalaması bankaların likidite sorununu çözmüş gibi göründü. Ama, sermaye sorunu devam ediyor. Sermaye sorununun daha da ağırlaşması büyük olasılık. Özellikle İspanya’da konut fiyatlarının düşmeye devam etmesi alarm verici. Küçülen finansman piyasasında İspanya ve İtalya gibi ülkelerin artan borçlanma ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri zorlaşıyor. Yunanistan ekonomisinin düzlüğe çıkabileceğine Yunanlı iktisatçılar da inanmıyor. Yüzde 80’e varan borç indirimine rağmen, Yunanistan ekonomisinin büyümeye geçmeden sorunlarını aşabileceğinden herkes şüpheli. Yunanistan’da ve diğerlerinde uygulamadaki istikrar programı, kısa dönemdeki kemer sıkma politikalarının uzun dönemde ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyebileceği bir yapıda. Konunun teknik tarafı bir tarafa, siyasi gelişmeler de Avrupa’nın yakında düzlüğe çıkabileceği konusundaki kaygıları artırıyor. Yunanistan’da yakında seçimler olacak. Kamuoyu yoklamalarından oyların uçlardaki partilere yöneldiği anlaşılıyor. Ülkenin iki ana partisinin toplam oylarının yüzde 40’a düştüğü söyleniyor. Yunanistan giderek Birleşik Avrupa kavramına olan inancını yitiriyor. Uluslararası düzeyde itibar gören İtalya Başbakanı yurtiçinde desteğini hızla kaybetmeye başladı. Özellikle işgücü piyasasına yönelik gündeme gelen reform çabaları giderek daha sert muhalefetle karşılaşıyor. Reformlar geniş kitleleri ısırıyor. Seçimle gelmediği için İtalya Başbakanı parlamento dışındaki muhalefete bir ölçüde karşı koyabilir, ama aynı şeyi İspanya Başbakanı için söyleyemeyiz. Beklentilerin düzenli olarak kötüleşmesi elbette söz konusu değil. Yıl içinde Çin’de büyümenin beklendiği kadar düşmeyeceği yönünde gelebilecek haberler beklentileri belli bir süre için düzeltebilir. Amerika’dan da buna benzer haberler gelebilir. Ama, bu çeşit haberler Avrupa ekonomilerinin küresel ekonomik performans üzerinde yarattığı riskleri değiştirmez. FED’in yeni bir parasal genişlemeye gideceği haberi dahi beklentileri kısa bir süre için düzeltebilir.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.
