Tasarruf tüketimden feragat etmektir. Tasarrufları artırmanın yolu ekonomik birimlerin tüketimden feragat etmelerini özendirmekten ya da ekonomik birimlerin zorla tasarruf etmelerini (tüketimden feragat etmelerini) sağlamaktan geçer. Özendirmenin başarı şansı az olabilir. Kaldı ki, çok pahalı da olabilir.
Devlete verdiğimiz vergiler zorunlu tasarruftur. Devlet kazancımızın bir bölümüne çeşitli vergiler yoluyla el koyar ve ekonomik birimlerin tüketmelerini engeller. Bu kaynağı devletin kendisi tüketir. Sosyal güvenlik sistemine çalışanlardan ve işverenlerden yapılan kesintiler de zorunlu tasarruftur. Devlet, sosyal güvenlik sistemine katkı adı altında, emeklilikte maaş bağlamak üzere ekonomik birimlerin gelirinin bir bölümüne el koyarak tüketmelerini engeller.
ZORUNLU BİREYSEL EMEKLİLİK
Türkiye’de tasarrufların artırılması zorunlu tasarrufların artırılmasından geçiyor. Zorunlu tasarrufların artırılması mekanizmasının içine özendirici öğeler de koymak mümkün. Sistemin özendirici olması, bugünkü gibi emeklilik sisteminin nesiller arası kaynak aktarımı yoluyla değil, katılımcıların kendi paralarını emekliliklerinde kullandırılmasıyla olabilir. Bugünkü haliyle bireysel emeklilik sistemi çalışanların yaşlılık döneminde makul bir gelir elde etmelerini sağlamaktan çok uzak.
Bugünkü bireysel emeklilik sistemine giren biri üç yıl sonra bu sistemden çıkabiliyorsa, buna bireysel emeklilik değil, üç yıl vadeli mevduat demek daha doğru. Bireysel emeklilikte biriken paraları alabilmek ancak belli bir yaşın üzerinde mümkün olmalıdır. Sistemin tasarrufları zorlayıcı önemli bir yanı budur.
Böyle bir bireysel emeklilik sistemini devlet tüm çalışanlar için zorunlu tutmalıdır. Belli bir işveren katkısı da zorunlu olurken, çalışanlar da en az işverenler kadar bu sisteme katkı yapmak durumunda olmalıdır. Devletin cepten bu sisteme çalışanlar adına para vermesi yanlıştır. Aksine, çalışanların zorunlu bireysel emeklilik sistemi içindeki yılları arttıkça devlet bugünkü sistemden o çalışanlara emekliliklerinde daha az maaş vererek tasarrufa gitmelidir. Böyle bir sistemin teşvik edilmesi (çalışanların daha fazla katkı yapmasının özendirilmesi) vergi yoluyla çok daha etkindir.
Zorunlu bireysel emeklilik yaygınlaşıp çalışanlara bugünkünden daha iyi bir yaşam düzeyi sağlama aşaması yolunda giderken, devlet de bugünkü sosyal güvenlik sisteminden çalışanlara yaptığı ödemeleri azaltmak durumundadır. Aynı şekilde, çalışanlar ve işverenler bireysel emeklilik sistemine yaptıkları katkıları belli bir oranda bugünkü sisteme yapmak durumunda oldukları katkılardan mahsup edebilmelidir.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.
