Ortalıkta dolaşan grip virüsünden ben de kurtulamadım. Önce hafif atlatacağımı zannettim. Öyle olmadı. Cumartesi fena vurdu: Ateş, öksürük, doktor, antibiyotik vs. Neticede pazar yazımı yollayamadım.
TÜİK ve Merkez Bankası tarafından hesaplanan Tüketici Güven Endeksi aralık sonuçları yayınlandı. Haziran-ekim arasında sürekli geriliyordu. Kasımdan sonra aralıkta da yükseldi. Genelde olumlu haberdir.
Ekim istihdam ve işsizlik verileri TÜİK tarafından açıklandı. Mevsim etkisi temizlenince, eylülden ekime istihdam 11 bin kişi, issizler ise 29 bin kişi artıyor. Dolayısı ile işsizlik oranı 0.1 puan yükseliyor. İstihdamda güzel günlerin sonu geldi mi?
Dün 2011 bütçe sonuçları bekleniyordu. Gelmedi. Hazine nakit dengesi bir fikir veriyor. Nakit bazında faiz dışı fazla 23 milyar TL, toplam nakit açığı 15 milyar TL oldu. Milli gelire oranı yüzde 1,1 ediyor. Büyük bir başarıdır.
Karışık bir gösterge
Bazen kısa dönemli konjonktür gündeme hâkim oluyor. Son dönem örnektir. Para politikası polemikleri canlandı. Üstüne kur, faiz ve enflasyon sıçradı. Kilitlendik. Arada çıkan ilginç konularda topa giremedik. Biri yerli otomobil muhabbetidir. Adeta her gün bir şekilde manşetlere taşınıyor. Buram buram kafa karışıklığı kokuyor. Kambersiz düğün olmazmış. İlk fırsatta görüşlerimi paylaşacağım.
Diğeri ekonomilerin büyüklük sıralaması ve Türkiye’nin yeridir. Sürekli gündemde kalıyor. Türkiye’nin hangi tarihte kaçıncı sıraya yükseleceği hesaplanıyor. Hedefler konuyor.
Halbuki iktisatçılar uluslararası karşılaştırmalarda milli gelirin mutlak düzeyini kullanmayı sevmez. Çünkü net bir gösterge değildir. Birbiri ile nedensellik bağı olmayan iki etkeni yansıtır: Nüfus ve verimlilik.
Buna rağmen kamuoyunun ve siyasetin ilgisini çekiyor. Örneğin Amerikalılar da Çin’in kendisini geçeceği tarihi merak ediyor. The Economist’in interaktif makalesini tavsiye ederim (www.economist.com/node/21540911).
Farklı bir tablo
Dünya Bankası verilerini kullanarak aşağıdaki tabloyu hazırladım. Euro bölgesini tek ülke kabul ettim. Dünya nüfusunun dörtte üçünü kapsayan 20 ülkeyi aldım. Bunların toplam ve kişi başına gelirini buldum. Sıralamayı da toplam milli gelire göre yaptım.
Ne görüyoruz? Türkiye nüfusa göre dünyanın 18’inci büyük ülkesidir. En büyük 20 ülke arasında kişi başına gelirde 6’ncı, toplam milli gelirde ise 9’uncu gelmektedir. Üstüne çıkma ihtimali yoktur. İlk sekizin nüfusu çoktur. Bu açıdan Endonezya’nın da Türkiye’yi geçmesi an meselesidir. Türkiye’nin doğal sırası 10’dur.
Ya altta kalanlar? Sadece Tayland ve Kongo’nun nüfusu Türkiye’den az; diğerleri daha kalabalık ülkelerdir. Aynı zamanda çok fakir ülkelerdir. Önümüzdeki 10 ya da 20 yılda Türkiye’nin sırasını zorlayamazlar.
2010 yılı Nüfus (milyon) GSYH (milyar $) Kişi Başı Gelir (bin $)
1 ABD 309 “14,587” 47.2
2 Euroland 332 “12,145” 36.6
3 Cin “1,338” “5,927” 4.4
4 Japonya 127 “5,459” 42.8
5 Brezilya 195 “2,088” 10.7
6 Hindistan “1,171” “1,727” 1.5
7 Rusya 142 “1,480” 10.4
8 Meksika 113 “1,035” 9.1
9 Türkiye 73 734 10.1
10 Endonezya 240 707 2.9
11 İran 74 331 4.5
12 Tayland 69 319 4.6
13 Mısır 81 219 2.7
14 Filipinler 93 200 2.1
15 Nijerya 158 194 1.2
16 Pakistan 174 177 1.0
17 Vietnam 87 106 1.2
18 Bangladeş 149 100 0.7
19 Etiyopya 83 30 0.4
20 Kongo 66 13 0.2
Dünya “6,841” “63,124” 9.2
