Çetin Ünsalan – Mucize borsa

Borsa nedir? Türkiye’de bunun yanıtını verecek çok sayıda insan var. Hepsi bir yana teknik bir tanım da yapmak mümkün. Ama ben Ayşe Teyze için anlatayım.

Çok temelde baktığınızda şirketlerin bilanço değerlerinden ve faaliyetlerinden dolayı kâr ya da zarar etmesiyle, hisse senetlerinin performansı üzerinden, yatırımcısına ya da hissedarına kazandıran ya da kaybettiren, diğer açıdan da şirketlerin finansman ihtiyacını halka açılarak ya da düz mantıkla ortak alarak karşıladığı sistemdir.

Elbette bu hisselerin performansında, şirketlerin faaliyetleri kadar, iş yapılan ülkenin ekonomik performansının, içte ya da civarındaki gelişmelerin de iktisadi ve siyasi etkileşimine açıktır. Şimdi bu basit tanımlama üzerinden gidersek…

Türkiye’de hızla ödemeler dengesinde sıkıntı yaşanıyor; borsa yükseliyor.

Enflasyon, cari açık, işsizlik gibi iktisadi veriler problemli hale geliyor; borsa yükseliyor.

Bankacılık sektörü adına riskler, uluslararası raporlara giriyor; ilk 100 endeksinde en çok belirleyici olan ilk 10 hissenin önemli bir bölümü bu sektörden olmasına karşılık borsa yükseliyor.

Firmaların ihracat oranında ve kârlılığında sıkıntılar ortaya çıkıyor; borsa yükseliyor.

İşletmelerin krediye ulaşımında problemler oluşuyor ya da finansman maliyetli hale geliyor; borsa yükseliyor.

Dünyada parasal genişlemenin sonlanması, en büyük ekonominin bilanço küçültmesi ve faiz arttırımıyla ülke finansman maliyeti artıyor; borsa yükseliyor.

Dünya ekonomisinde arz fazlasının daralmaya paralel eksilmesi, rekabetin artması ve korumacılığın rüzgârları esiyor; borsa yükseliyor.

Terör olayları yaşanıyor; borsa yükseliyor.

Siyasi kriz çıkıyor; borsa yükseliyor.

Bir grup kendini bilmez darbe teşebbüsüne girişiyor; borsa yükseliyor.

Ülke komşularıyla sıkıntılı sürece giriyor; borsa yükseliyor.

Bölgede jeopolitik riskler artıyor; borsa yükseliyor.

Ülke bölgesinde askeri hareketlilik noktasına geliyor; borsa yükseliyor. Yani ne olursa olsun yükselme devam ediyor ve bugün gelinen noktada 104 bin sınırına yaklaşıyor. Düşsün ya da artsın diye bir beklentim yok.

Ama insanın aklına ister istemez şu soru geliyor. Borsadaki yatırımcı denilen oyuncular mı başka ülkede yaşıyor; biz mi? Acaba borsadaki yabancı payı nedeniyle mi farkı davranıyorlar; yoksa:

Delinin biri sokak duvarında oturmuş ve elindeki oltayı sokağa doğru sarkıtmış. Yoldan gelip geçenler şaşkın bir şekilde sorular soruyormuş.

– Orada ne yapıyorsun sen? Yoksa balık mı tutuyorsun?

– Evet; demiş deli.

– Tutabildin mi bari hiç?

– Tutuyorum tabi seninle beraber 23 tane oldu; demiş.

[email protected]