– wp:paragraph –>
Merkez Bankası Başkanı yılın üçüncü enflasyon raporunu açıkladı. Hiç
rakamlara girmeden bir iki temel noktanın üzerinde duracağım. Öncelikle rapora
baktığınızda dünyadaki ticaret savaşlarını ve korumacılığı yok sayıp dış
satımların artacağı ihtimali üzerine hesap yapıp, iç piyasayı daraltarak
enflasyonu düşüreceğini öngören bir fotoğraf var.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Açıklama, aşağı yönlü enflasyondan artacak para arzı beklentisine kadar
tam bir hayal ürünü ve niyetle gerçeği karıştırmış bir manzumeden ibaret. Bu yönüyle
de açıklamaya bir rapor demek çok iddialı ve bilimi zorlayan bir söylem olacaktır.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Şu çok açık ki, gerçekçi olmayan verilerle, kağıt üzerindeki
gerçekleşmelerle nüfusun yüzde 1’ini inanmasa da tatmin etmiş gözükebilirsiniz.
Çünkü bu işlerine de gelebilir. Ama yüzde 1’i ikna ettiğiniz kağıt üzeri
verilerle yüzde 99’u yönetemezsiniz.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Çünkü o geniş kitle sokakta yaşadığı enflasyondan alım gücüne,
parasının nasıl değer kaybettiği gerçeğinden ithal ürün baskısına kadar her
şeyi iliklerine kadar yaşıyor. Yeni borç bulamadığı gibi, faizleri düşürmüş
gözüktüğünüz bir sınır içinde, gerçek faiz oranlarıyla krediye başvurduğu anda
karşılaşıyor ve onu yaşıyor.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Yani günün sonunda ekonomi ceptir ve cep finanse edilemediği sürece
yalan kabul etmez. Bakın size başka bir yerden örnek vereyim ve ekonominin ne
durumda olduğunu biraz daha ortaya koyalım.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Soru şu: 200 TL’ye 3 lahmacun 2 ayran satın alır mısınız? Peki 80 TL’ye
2 kahve içer misiniz? Bazılarının Bodrum’da 70 – 80 TL’ye lahmacun satması olay
olmuştu, hatırlarsınız ama ekstrem bir örnek. Yani geneli ilgilendiren bir
durum değil.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
3 lahmacun 2 ayran için ne verirsiniz? En kaba noktada yeseniz 30 – 35 TL…
İki kahve için ne ödeme yaparsanız itiraz etmezsiniz? 6 TL’den 12 TL… Şimdi
bunu anlatan esnaf bir arkadaşımın yaşadığını sizinle paylaşıyorum.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Eşiyle yurtdışına gidiyor ve
para birimlerini değiştirerek bu rakamları ödüyor. Yani bulundukları ülke
açısından baktığınızda pahalı değil. Ama TL gücüne çevirdiğinizde 3 lahmacun 2
ayran için 200 TL, iki kahve için de 80 TL ödüyor.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Elbette ‘her şey yolunda’ diyenlere de hürmetlerini sunmaktan,
kulaklarını çınlatmaktan imtina etmiyor. Çünkü ekonominin gerçeği bu. Tur operatöründeki
yetkili de Merkez Bankası Başkanı kıvamında…
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Parayı Avro’dan TL’ye çevirmeyin işin içinden çıkamazsınız diyor. Ama günün sonunda ödenen rakam 280 TL… 45 TL muamelesi mi yapalım? Aslında bu örnekten yola çıkarsak, Merkez Bankası’nın enflasyon raporu bize bunu söylüyor. ‘Alım gücünü boş verin rakama bakın.’
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Yine tekrar edeyim: Yüzde 1’i işine geldiği için ikna etmiş
gözükeceğiniz kağıt üzeri rakamlarla yüzde 99’u ikna edemezsiniz. Çünkü ekonomi
istatistikte değil, ceptedir.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
– /wp:paragraph –>
