Mart ayında aylık enflasyon yüzde 0.4 oldu. Tahminler daha yukarıdaydı. Yıllık enflasyon şubat ayındaki düzeyinde, yüzde 10.4’te kaldı. Tahminlerin altında kalan aylık enflasyona en büyük katkıyı enerji fiyatlarındaki artış yaptı. Enerji fiyatlarını dışarıda bırakan tüketici fiyatları endeksindeki (C Endeksi) artış mart ayında yalnızca yüzde 0.14 oldu.
Mart ayında gıda fiyatlarındaki değişmeler aylık tüketici fiyatlarının daha fazla artışını engellerken, enerji fiyatlarındaki artışlar aylık tüketici fiyatlarının daha fazla artmasına katkı yaptı. Gıda ve alkolsüz içeceklerin fiyatlarını dışarıda bırakan tüketici fiyatlarındaki artış mart ayında yüzde 0.7 oldu.
ENERJİ FİYATLARI SORUN OLUYOR
Önümüzdeki aylarda gıda fiyatlarındaki gelişmeleri kestirmek zor. Ama, enerji fiyatlarındaki artışlar devam edecek gibi görünüyor. Nisan ayında çeşitli enerji türlerinde yapılan fiyat ayarlamaları tüketici fiyatlarına yansıyacak. Hesapta olmasa da, nisan ayında yıllık enflasyon yüzde 10.4 ün üzerine çıkabilecek. Büyük bir olasılıkla mayıs ayında yıllık enflasyon tek haneye düşecek, ama beklentilerin üzerinde olabilecek.
Enerji fiyatlarındaki artışlar enflasyon hesaplarını şaşırtabilecek nitelikte. Bugünkü eğilimler devam ettiği takdirde, yıl sonunda enflasyon hedefinin kabul edilemeyecek kadar üzerinde bir enflasyon söz konusu olabilir. Yılı tek haneli enflasyonla bitirebiliriz, ama hedefin oldukça üzerinde kalabiliriz.
Türkiye’de enerji fiyatlarını etkileyen iki unsur var. Birincisi dünya fiyatları, ikincisi döviz kurlarındaki gelişmeler. Dünya çapında enerji fiyatlarına yukarı yönde baskı yapan en önemli unsur enerjide arz güvenliği konusundaki kaygılar. Iran ile Batı ülkeleri arasındaki gerginlik enerjide fiyat artışlarını tetikleyen en önemli etken. İleride Çin ekonomisinin beklentilerin üzerinde büyüdüğü izlenimi doğup güçlenirse, talep yönünden de enerji fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskılar artabilir.
Döviz kurları geçen yılın ikinci yarısında fırladı. Sonra biraz düştü. Ama, düşüş çok sınırlı kaldı. Sepet kur 2.2’ye kadar tırmanmışken, bugünlerde 2.07 düzeyinde salınıyor. Dolar bazında artan enerji fiyatlarının TL bazında sınırlanması çok mümkün olmuyor. Hatta, bazı dönemlerde doların da dünya piyasalarında değer kazanması TL bazında enerji fiyatlarındaki artışları çoğaltabiliyor.
2004-2008 yılları arasındaki dönemde de dünyada enerji fiyatlarında artışlar yaşanmıştı. Ama, bu artışların bir bölümü TL nin değer kazanmasıyla emilebilmişti. Bu yıl böyle bir olgunun yaşanması çok sınırlı kaldı. Önce TL’nin değer yitirmesiyle birlikte artan enerji fiyatlarında artışlar yaşandı. Şimdi de, dünya fiyatları bizi etkiliyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.
