– wp:paragraph –>
Gözler Amerikan merkez Bankası’nın 31 Temmuz’daki faiz kararına
çevrilmiş. Niye? Hani bizde her şey yolundaydı? Hani istediğimiz zaman
faizlerle oynar, istediğimiz hamleyi yapar; hem de istediğimiz türden
açılımlarla ekonomimizi yönetirdik?
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Kimin gözü FED kararında? Ekonomi yönetiminin ve bir de
finansçıların… Onun dışında reel sektörün gözü döndüremediği borçlarında… Tıkanan
piyasaya yapısında… Kırılan ödemeler zincirinde…
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Şimdi neredeyse yasaklanan konkordatoların, yok sayılsa da piyasada
yaptığı tahribatta… İstihdamı nasıl ayakta tutabileceğinde… Kredi
borçlarını ve hepsinin genelinde aybaşını nasıl döndüreceğinde…
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Yani sizin gözleriniz orada da, reel sektörün o noktaya bakmasına daha
çok ve uzun bir yol var. Her ne kadar alınacak karar dolaylı olarak onu da
etkileyecek olsa da, şu an itibariyle inanın gündeminde konu bu değil.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Fakat ülkede finansçılar ile iktidar kendi çalıp kendi oynadığı için,
kendi gündemleri Türkiye’nin gündemi zannediyorlar. Bununla birlikte FED’in
alacağı karar önemsiz mi ve görmezden mi gelinmeli?
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Söylediğim bu değil. Ama hayatı bunun çerçevesine koyarsanız başka
faktörleri doğru okumak durumundasınız. Mesela FED faizleri düşürürse bunun
dünyada yeni bir sıcak para hareketi başlatacağını ve bu kaynağın bir şekilde
Türkiye’ye de uğrayacağını mı düşünüyorsunuz?
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Eğer kanaatiniz buysa ya büyük bir analiz yoksunluğu ya da hayal
dünyası içerisinde yaşıyorsunuz demektir. Öncelikle FED faizi arttırırsa da
düşürürse de, bizim adımıza ‘finansman’ penceresinden çok bir şey değişmeyecek.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Çünkü meseleye salt sıcak para odaklı bakıyorsanız, artık
kullanılabilir maliyetlerle Türkiye’ye gelecek para kalmadı. Gelmesi muhtemel
parayı da o maliyetlerle tekrar çevirip, kazanç elde ettikten sonra geri ödemek
neredeyse olanaksız gözüküyor.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Ayrıca FED’in bu aşamaya gelmiş olmasının düzelen ekonomiden değil,
patlama riski yükselen varlık balonu, jeopolitik riskler, ticari savaş, artan
korumacılık ve resesyona koşan dünya ekonomisinin etkisiyle alındığını göz artı
etmemeniz gerekir.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Yani alınacak kararın finansal olarak sonuçlarından çok, tartışmanın gerekçesi
bizi daha yakından ilgilendiriyor. Ama büyük bir kumarhanenin içine düşmüş
acemi balık gibi sürecin bizi yönetmesine olanak tanıyoruz.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Oysa Türkiye’nin konuşması gereken, daha önce de yazdığım ve anlattığım
gibi, üretim odaklı katma değerli projeler. Türkiye’ye projeler ülkesi hikayesi
yazmadığımız sürece kullanılabilir tek bir dolar getirmemiz mümkün değil.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
Ülkeyi bir proje üssüne çevirir ve yeni fikirleri, yeni ekonomi
doğrultusunda kurgularsak bir şansımız olabilir. Aksi mi? Hayal görüyorsunuz;
uyanın; yoksa su döküp uyandıracaklar.
– /wp:paragraph –>
– wp:paragraph –>
– /wp:paragraph –>
