OBV (On Balance Volume) İndikatörü ve Yorumlanışı

Obv-denge işlem miktarı, hacim tabanlı bir indikatördür. Fiyatlardaki değişim ve hacim beraber değerlendirilerek çizilmektedir. Tarihi 1960’lara  kadar dayanan OBV  Joseph Granville tarafından icat edilmiştir.

Hesaplanışı;

Eğer fiyatın son kapanışı bir önceki kapanıştan büyükse o gün oluşan işlem hacminin tamamı sözkonusu enstrümanı alanlara ait olduğu kabul edilir. Son kapanış bir önceki kapanıştan küçükse o gün oluşan tüm işlem hacmi satıcılara ait kabul edilir. Bu varsayımdan hareket eden obv ilk başlarda düşününce pekte mantıklı gelmiyor. Çünkü sadece kapanışa göre işlem hacminin tamamını alıcıya veya satıcıya ait olduğunu kabul etmek pekte doğru görünmüyor. Fakat dikkatli incelendiğinde şaşırtıcı sonuçlar ortaya çıkıyor.

Bugünün kapanış fiyatı dünkü kapanış fiyatından yüksek ise

OBV= Dünkü obv + bugün oluşan tüm işlem hacmi.

Bugünün kapanış fiyatı dünkü kapanış fiyatından düşük ise

OBV= Dünkü obv – bugün oluşan tüm işlem hacmi.

Eğer bugünkü kapanış fiyatı dünkü kapanış fiyatına eşitse

OBV= Dünkü obv. Şeklinde hesaplanmaktadır.

OBV’de görülen değişimler fiyat değişimlerinden önce hareket ederek, öncü bir gösterge olduğu varsayılır.  Dow’a göre hacim piyasaya yatırımcıların ne ölçüde katıldığını gösteriyordu. Oluşan bir fiyat hareketi hacimle desteklendiği ölçüde anlam kazanıp, teknik analizde alım-satım stratejisi için temel bir unsur oluyordu. Bu noktadan hareketle, fiyatın yukarı yönlü hareket edeceği kanaatine varan büyük yatırımcılar alım yapmaya başladığında, OBV değerinin yükseldiği görülür. Bunu gören diğer piyasa katılımcıları da yukarı yönlü pozisyon alarak, fiyatın yukarı yönlü hareketini destekler. OBV’nin öncü gösterge olduğu varsayımı altında bu mantık yatmaktadır. Fakat teknik indikatörler, teknik analiz bir analist için tahmin yöntemi olmaktan ziyade sadece bir strateji çizme için kullanıldığında daha objektif bir analiz ortaya çıkmaktadır.

Birçok indikatörde belirli referans seviyeleri var, ama obv de kullanılabilecek bir referans yok. Obv de görülen sıfır çizgisi, indikatör hesaplanışı gereği sürekli yükselen bir değer aldığından bir işe yaramıyor. İncelediğinizde birçok grafikte zaten sıfır değeri üzerinde olduğunu görürsünüz.

Ortalamasıyla kesişimlerinden alınan al-sat sinyalleri.

OBV, üzerine atılan hareketli ortalamasını yukarı kırması al, aşağı kırması sat sinyali olarak yorumlanmaktadır. Aşağıdaki grafikte 10 periyotluk basit hareketli ortalamasından gelen al sat sinyalleri gösterilmektedir.

ort obv

Uyuşmazlıklardan gelen al-sat sinyalleri.

Fiyat, önceki dibe göre yeni bir dip yaptığında yada önceki dibe eşit bir dip oluşturduğunda, fiyat dipleri ile OBV dipleri karşılaştırılarak OBV’de görülen ikinci dibin birinci dip üzerinde gerçekleşmesi pozitif uyuşmazlık olarak tanımlanmaktadır. Uyuşmazlıklar teknik analizde trend dönüşlerini gösteren güvenilir sinyaller olduğundan indikatörler yorumlanırken uyuşmazlıklara bakmakta fayda var.

Aşağıdaki grafikte OBV ve fiyat arasında  görülen pozitif uyuşmazlık gösterilmektedir.

obv poz uyu

Fiyat önceki tepeye göre yeni bir tepe yaparken yani fiyat tepeleri yukarı giderken OBV’de görülen  yeni tepe, bir önceki tepeden aşağıda kalıyorsa bu negatif uyuşmazlık olarak adlandırılmaktadır. Aşağıdaki grafikte negatif uyuşmazlık örneği gösterilmektedir.

obv negatif

OBV üzerinde trend çalışması yaparak al-sat sinyalleri alınması.

Fiyat  grafiğinde yapılan trend çalışmaları gibi, OBV üzerinde trend çalışmaları yaparak al-sat sinyalleri alınabiliyor. Trend çalışmalarında, OBV üzerine çizilen trendin, fiyat üzerine çizilen trendden daha önce kırılmaktadır.

asels yükselen trend

Yukarıdaki grafikte fiyat grafiğine çizilen yükselen trend kırılmadan, OBV üzerine çizilen trend kırılarak daha erken sat sinyali üretmiştir.

Aşağıdaki grafikte fiyat grafiği üzerine çizilen alçalan trend kırılmadan, OBV üzerine çizmiş olduğumuz alçalan trend kırılarak daha erken al sinyali üretmiştir.

obv trend

 Öncü bir gösterge olarak OBV

Literatürde öncü gösterge olarak tanımlanan göstergelerin içeriği incelendiğinde hacim ve momentum tabanlı göstergeler olduğunu görüyoruz. Şahsi fikrim hiç bir göstergenin öncü bir nitelik taşımadığıdır. Fakat göstergelerin kendine has özellikleri ve belirli bir zaman süreci içerisinde yatay yada trend yapan piyasada hareket tarzı incelenerek, strateji çizmede kullandığınız teknik analizi daha etkili hale getirebilirsiniz. yukarıda OBV’yi tanımlarken kapanış ve hacim ilişkisi kullanılarak nasıl çizildiğini özetle anlatmıştım. bu mantıktan hareketle, aşağıdaki grafiği dikkatli bir şekilde incelemenizi tavsiye ediyorum. aynı yapı düşüş yada yükseliş sinyali için kullanılabilir.

ekgyo obv

Fiyat grafiğinde mavi okla gösterilen en yüksek fiyat 3.38 olarak gerçekleşmiş. 3.38 direncinden başlayan aşağı yönlü harekette OBV’yi incelemeye başlıyoruz. Fiyat 3.38 seviyesindeyken OBV’nin bir zirve yaptığını görüyoruz. Fiyat aşağı giderken belirli bir noktada OBV 3.38 fiyatına tekabül eden zirveyi geçiyor. Dikkat ederseniz bu zirve geçildiğinde fiyat kırmızı yukarı okla gösterilen noktada 2.88 seviyesinde. Fiyat 3.38 seviyesi ile 2.88 seviyesi arasında hareket ederken, yukarı yönlü hareketlerin işlem hacmiyle desteklenmesiyle beraber, OBV kendi direncini yukarı kırıyor.  Burada ayrıca 5 ve 21 günlük üssel hareketli ortalamaların kesişiminden aldığımız al sinyali ile teyit aldıktan sonra alım yapılabilir.

Esasen burada yapılan işlem fiyat hareketinin hacimle yorumlanmasından başka bir şey değildir. Hacim çubukları bar şeklinde görüldüğünden analiz yapılırken hacim çubukları gün olarak değerlendirildiğinde yanıltıcı olabiliyor. Fakat OBV’de yükselen bir yapı olduğundan fiyat hareketinin ne yönde ve ne kadar güçle hareket ettiği konusunda bir fikir sahibi olunabiliyor.

Burada sistemin nasıl işlediğini göstermek için genelde olumlu bir şekilde sonuçlanan çalışmaları aktarıyoruz. Teknik analiz, makro veriler tarafından desteklendiği ölçüde etkili olabiliyor. Likiditesi az olan bir tahtada, endeksin güç kaybettiği dönemlerde bu analizler olumlu gerçekleşebileceği gibi, olumsuz bir şekilde de sonuçlanabilir.  Bu noktada tek bir göstergeye bağlı kalınmaması, teknik analizin bir bütün olarak kullanılması önem arz etmektedir. 

Ali Erkan Tanacıoğlu
Araştırma Uzman Yrd.
Gedik Yatırım

“OBV (On Balance Volume) İndikatörü ve Yorumlanışı” ile ilgili 3 yorum

  1. Ali bey merhaba, OBV nin hesaplatılma formülü ile 10 periyotluk basit ortalama eğrisini matrisk platformunda nasıl yapabiliriz.?Sizin bu indikatörü yorumlarken ilk grafikteki gibi eğri elde edemiyoruz matriskte.Nasıl hesaplanmakta olduğu konusunda yardımızı rica edeceğim.

  2. Hocam emeğiniz için teşekkürler , keşke at sat koşullarını da denememiz için ekleseydiniz ne güzel olurdu

  3. Bizler için çok değerli bilgilerinizi biz yatırımcılarla paylaştığıınız çok teşekkür ederiz. Şahsım adına b en çok yararlandım. Sağ olun! Var olun!

Yorumunuzla Bu Yazıya Katkıda Bulunun

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir