Geçen hafta dünya finans piyasaları İspanya sorununa kilitlendi.
İspanya ne yazık ki bir türlü toparlanamıyor. Paul Krugman’ın küresel krizin Avrupa’ya sıçraması sürecinin başlarında “İspanya en zor durumda olan ülke ama iyi rol yapıp başkalarını öne sürüyor” saptamasının ne kadar doğru olduğu bugün bir kez daha ortaya çıkıyor.
Peki, Avrupa’da işler iyiye gidiyor derken İspanya bu duruma nasıl geldi diye sorduğumuzda birçok faktörün olumsuz etkileşimini bir arada görüyoruz.
■ Önceki dönemlerde bankacılık sektöründe ortaya çıkan sorunlar Avrupa Merkez Bankası’nın çabalarıyla bir ölçüde çözümlense de, daha sonra kamu finans dengesindeki bozulmalar ve ileriye yönelik tahminler borçlanma kapasitesini olumsuz bir şekilde etkilemeye başladı.
■ Avrupa Merkez Bankası’ndan bankacılık sektörünce kullanılan kaynaklar geçen hafta en üst düzeyine erişti. Bunu anlayan piyasalar İspanya konusunda bu kez iki kere düşünmek durumunda kaldılar.
■ İspanya’nın bütçesi de bir türlü dikiş tutmuyor. Bütçe açıkları istenen düzeye getirilemeyince borçlanma gereksinimi artıyor. Bu da piyasaları rahatsız edip risk primlerini yukarıya fırlatıyor. İspanya’nın borçlanmasını güçleştiriyor.
■ İspanya ekonomisinin genel dengesizlikleri sadece kamu finansmanına ilişkin değil. İşsizlik oranının yüksekliği, büyüme kapasitesinin sınırlılığı ve çözümlenemeyen bankaların batık kredi problemleri İspanya’yı bir kademe aşağıya itiyor.
■ Belki bunlardan da önemlisi İtalyan yetkililer, fırsat buldukça İspanya ekonomisini kötüleyip, kendisini daha iyi göstermek istiyor. Açıkça “gammazlık” yapıyorlar. Bu da her iki ülke için fayda sağlayamıyor.
Tüm bu faktörler ortadayken geçen hafta Çin’den gelen olumsuz haberlerin de etkisiyle fatura İspanya’ya çıktı. Kamu borçlanmasında faiz yüzde 6’ları aştı. Hisse senetlerinin fiyatı yüzde 3 düştü.
Avrupa Merkez Bankası’nın likidite yardımı sürmezse durumun daha da kötüye gidebileceği kanısındayım.
Bu kez de yaz aylarında İspanya kriziyle uğraşma durumu ortaya çıkarsa tüm dengelerin değişeceğini unutmamak gerekiyor. Dikkatli olmak lazım.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.
