2013 Kasım ayının ortalarına gelmiş bulunuyoruz. Küresel Ekonomiyi incelediğimizde, ülkelerin makro dinamiklerine göz attığımızda ortaya çok ilginç bir tablo çıkıyor. 2007 Ağustos ayında ABD’ de başlayan Küresel Finans Krizi ilk zamanlar ne Avrupa ne Japonya ne de Çin ekonomisini etkisini altına almıştı. Yıllar ilerledikçe görüldü ki tüm dünya Küresel Finans Krizinin çekim merkezi içinde. Bugün dünyanın dört büyük merkez bankası olarak bilinen ABD FED, Japonya BOJ, İngiltere BOE ve Avrupa Merkez Bankalarının parasal genişleme adı altında piyasaya sunduğu likidite 10 trilyon $’ı aşmak üzere. Sadece 3,5-4 trilyon $’ı ABD tarafından gerçekleşmiş. Son çeyrekte ise, ABD ekonomisi 3. çeyrekte de beklentilerin çok üzerinde büyümeye devam ederek % 2,8’i gördü. Geçen Cuma günü ABD’de açıklanan tarım dışı istihdam yine beklentilerin çok üzerinde geldi ve 204 bini test etti ki Ekim ayında kamu 10 gün kapalı kalmıştı. Buna rağmen Gelişmekte Olan Ülkelerin beklentisi , ABD’ nin başı çektiği parasal genişlemenin devam etmesi ve sermaye girişlerinin artması. Ancak, öncü göstergeler, ABD ekonomisinde ılımlı da olsa iyileşmenin başladığı yönünde, Kasım ve Aralık ayı tarım dışı istihdam rakamları açıklandıkça, büyümenin daha da güçleneceği bekleniyor.
Esas soru şu ? Gelişen Ekonomilerde en önemli makro sorun ne ? Gelişen Ekonomilerin son çeyrekte mücadele edeceği iki temel sorun Cari Açık ve Yüksek Enflasyon olarak karşımıza çıkıyor. Dolar maliyetinin giderek arttığı, likiditenin azaldığı, Gelişmiş ekonomilere sermaye çıkışının arttığı bir döneme giriyoruz. Gerek özel sektör gerekse kamu sektörünün, 2014′ teki olası ABD merkezli tahvil azaltılışına hazırlıklı olması gerekiyor.
Son olarak önemli bir hususu belirtmekte yarar var. Gelişen piyasalar, cari işlemler açığının finans sorununu çözmek istiyorsa, Doğrudan Yatırımlara ağırlık vermeli, aksi takdirde, carry trade dediğimiz sıcak para, küresel likiditede güvenli liman arayışına geçmek isteyebilir. Bu durumda, dolara ve sermaye girişlerine daha çok ihtiyacımız olabilir.
Dr. İsmet DEMİRKOL
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi
