Cari işlemler açığının kontrolüne yönelik olarak Merkez Bankası aldığı önlemlerle ekonomide yumuşak inişi gerçekleştirdiğini iddia ediyor. Konu hakkında görüş bildirenlerin bazıları da yumuşak inişin gerçekleşmekte olduğunu söylüyor. 2010 yılında Türkiye ekonomisi yüzde 9 büyümüştü. 2009 yılında 14.4 milyar dolar olan cari işlemler açığı 2010 yılında 46.6 milyar dolara (milli gelirin yüzde 6’sı) fırlamıştı. 2011 yılında ekonomi yüzde 8.6 büyüdü. Cari işlemler açığı 77.2 milyar dolara (milli gelirin yüzde 10’u) çıktı. Yıllık bazdaki bu rakamlar yumuşak iniş yaşandığı izlenimi vermiyor. Konuya daha kısa dönemler itibarıyla bakmak gerekiyor.
YUMUŞAK İNİŞ YETMEZ Yumuşak inişin ne olduğu tartışılabilecek bir konu. Şöyle bir tanım çok tartışmalı olmayabilir. Cari işlemler açığını makul düzeylerde istikrara kavuşturan asgari bir ekonomik büyümenin gerçekleştirilmesi yumuşak bir iniştir. Ama, inişin yumuşak olup olmadığı başlangıç noktasına göre değişir. Yüzde 9 büyümeden yüzde 2 büyümeye geçmek pek yumuşak sayılmaz. Buna karşılık, yüzde 9 büyümeden yüzde 5-6 büyümeye geçmek yumuşak sayılabilir. Tanımdaki “cari işlemler açığının istikrara kavuşması” kavramından “cari işlemler açığının milli gelire oranının istikrara kavuşması” anlaşılmalıdır. Bu oranın yüzde 10 düzeyinde istikrara kavuşturulması çözüm olamaz. Makul olacaksa, daha düşük düzeyler hedeflenmek zorunda. O halde, tanım şu noktada kilitleniyor: Türkiye ekonomisi yüzde 5-6 büyüyerek cari işlemler açığını bugünkü düzeylerin altında bir yerde (örneğin, milli gelirin yüzde 6’sı) istikrara kavuşturabilir mi? Bugünkü yapısıyla böyle bir performans çok olası değil. Cari işlemler açığının istikrara kavuşması çok daha derin bir inişi gerektiriyor. Grafikten de bu açıkça görünüyor. Cari işlemler açığının milli gelire oranının bir yıldan diğerine azaldığı yıllar hep ekonomik küçülmenin yaşandığı yıllardır. Bu resme bakıldığında, cari işlemler açığının milli gelire oranını yüzde 6 gibi bir düzeye düşürmek için yumuşak iniş tanımına sığan bir büyüme oranı bulmak kolay değil.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.
