Cari Açık Nasıl Finanse Edildi?

Yaklaşık 27,6 milyar dolar olarak açıklanan 2018 yılı cari açığı son yılların en düşük açıklarından birisi oldu. Eğer GSYH, YEP’de öngörüldüğü gibi 763 milyar dolar olursa cari denge / GSYH oranı da yüzde 3,6 ile yine son yılların en düşük cari açığı olacak.

27,6 milyar dolarlık cari açığı nasıl finanse ettiğimiz sorusuna gelince karşımıza çok ilginç bir tablo çıkıyor.

ÖDEMELER DENGESİ (Milyon USD) 2015 2016 2017 2018
CARİ İŞLEMLER DENGESİ -32.109 -33.137 -47.100 -27.633
İhracat (FOB) 151.970 150.161 165.775 174.742
İthalat (FOB) 200.098 191.053 224.411 216.327
Mal Dengesi -48.128 -40.892 -58.636 -41.585
Hizmet Gelirleri 46.632 37.391 43.925 47.813
Hizmet Giderleri 22.404 22.128 23.792 23.043
Mal ve Hizmet Dengesi -23.900 -25.629 -38.503 -16.815
Birincil Yatırım Kaynaklı Gelirler 4.471 5.311 4.916 6.132
Birincil Yatırım Kaynaklı Giderler 14.122 14.492 16.173 17.827
Mal, Hizmet ve Birincil Gelir Dengesi -33.551 -34.810 -49.760 -28.510
İkincil Yatırım Kaynaklı Gelirler 1.442 1.673 2.660 877
SERMAYE HESABI -21 23 17 58
FİNANS HESABI -10.543 -22.958 -38.892 3.975
Doğrudan Yatırımlar: Net Varlık Edinimi 5.096 3.147 2.702 3.637
Doğrudan Yatırımlar: Net Yükümlülük Oluşumu 18.002 13.343 10.830 13.163
Portföy Yatırımları: Net Varlık Edinimi 6.129 1.511 -228 3.175
Portföy Yatırımları: Net Yükümlülük Oluşumu -9.558 7.811 24.064 164
Diğer Yatırımlar: Net Varlık Edinimi 14.992 6.144 8.045 10.947
Diğer Yatırımlar: Net Yükümlülük Oluşumu 28.316 12.606 14.517 457
Cari, Sermaye ve Finans Hesapları -21.587 -10.156 -8.191 -31.550
NET HATA VE NOKSAN 9.756 10.969 -16 21.173
GENEL DENGE 11.831 -813 8.207 10.377
REZERV VARLIKLAR -11.831 813 -8.207 -10.377
   Resmi Rezervler -11.831 813 -8.207 -10.377
   Uluslararası Para Fonu Kredileri 0 0 0 0

Cari Açığın Doğuşu
(1) İhracatın rekor kırmış olması TL’nin bu kadar değer kaybettiği, başlıca ihracat alanlarımız olan Avrupa Birliği ve ABD’nin ithalatı artırdığı, Irak’ın da önemli ölçüde ithalat yaptığı bir ortamda son derecede normal bir gelişme. (2) İthalatın gerilemiş olması da TL’nin ciddi değer kaybı yaşadığı, büyümenin düştüğü bir ortamda normal bir gelişme. Hatta ithalatın daha da hızlı gerilemesi gerekirdi. Hizmet giderleri değişmediği halde hizmet gelirleri (ki bunun içindeki en önemli kalem turizm gelirleri) artış göstermiş ve dolayısıyla bu olumlu gelişme ticaret açığını (mal dengesi) törpüleyerek düşürmüş. (3) Birincil yatırım kaynaklı giderlerin (yurtdışında yatırımlar, yurtdışı portföy yatırımları gibi) yüksekliği cari açığın yükselmesine yol açmış. (4) Bütün bu gelişmelerin sonucunda cari açık 27,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiş.

Yazının devamı için TIKLAYINIZ.

Yorumunuzla Bu Yazıya Katkıda Bulunun

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir