Enflasyon kalıcı bir biçimde düştükten sonra, döviz kurundaki artış ile enflasyon arasındaki ilişki zayıflayabiliyor.
Politika önermesi şuydu: Dışsal şoklara bağlı olarak gösterebileceği küçük dalgalanmalar bir tarafa, enflasyonun kalıcı bir biçimde yüzde 4 etrafında kalacağından emin olunduktan sonra, para politikası, liranın yabancı paralar karşısındaki değerinin enflasyondan arındırılmış düzeyini (reel döviz kurunu) belli bir düzeyde tutacak biçimde tasarlanabilir. Dikkat: “Enflasyondan vazgeç, reel döviz kuruna odaklan” demiyor bu önerme. “Enflasyon yüzde 4 civarına düştükten sonra, bu düşüşün ‘şans eseri’ olmadığından emin ol, sonra da hem enflasyonu o düzeyde tutmaya çalış hem de reel döviz kurunu ‘normal’ addettiğin bir düzeye getirmeye odaklan” önerisinde bulunuyor.
Dış rekabet
Bu önermenin temel nedeni cari işlemler dengesini de gözeten bir para politikası uygulayabilmek. Dış rekabet açısından önemli olan reel döviz kurundaki gelişmeler. Ürettiğiniz televizyon bin lira ve bir dolar iki lira ise, televizyonunuzun yabancılar açısından fiyatı 500 dolar. Bir yıllık sürede televizyonunuzun fiyatı yüzde 10 artıyorsa (enflasyonunuz yüzde 10 ise) televizyonunuzun fiyatı bin yüz lira oluyor. Döviz kurunuz da yüzde 10 artıp bir dolar 2.2 lira oluyorsa, yabancılar açısından sorun yok; onlar için televizyonunuz yine 500 dolar. Ama döviz kuru daha az artıyorsa, televizyonunuzun yabancılar açısından fiyatı 500 doları geçiyor. Yabancılar o cins ve kalitedeki televizyona 500 dolardan fazla vermek istemiyorlarsa, o televizyonu sizden değil başkalarından almak isteyebilirler.
Kısacası, enflasyonunuz rakiplerinizdekinden yüksekse, daha pahalıya mal üretiyorsunuz. O malları satmak istediğiniz ülkelerde yaşayanların o malları rakiplerinizden değil de sizden satın almaları için, sizin sattığınız malların onların para birimleri açısından (yukarıdaki örnekte dolar cinsinden) rakiplerinizinkine göre daha ucuz olması gerekiyor. Bu durumda, daha pahalıya ürettiğiniz malı daha ucuz hale getirebilmek için, sizin döviz kurunuzun rakiplerinizin döviz kurundan daha fazla artması gerekiyor. Döviz kuru artışınız yeteri kadar yüksek olursa maliyet dezavantajınız ortadan kalkıyor. Kısacası, paranıza ‘yeteri kadar’ değer kaybettirebilirseniz, rakiplerinize kıyasla üçüncü ülkelere daha fazla mal satma şansınız oluyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.
