Acaba “gelir vergisi” muhafaza edilmesi ve mutlaka etkinliğinin arttırılması gereken bir vergi türü müdür?
Genel kabul görmüş bir kanaata göre, harcama üzerinden alınan dolaylı vergiler adaletsiz; dolaysız vergiler adaletlidir. Nitekim Türkiye’de vergi adaleti yoktur, çünkü devlet vergi gelirlerinin % 68’i dolaylı ve sadece % 2’si dolaysız vergilerle toplanmaktadır sözü artık bu iddianın kanıtı olmuştur. Bu teze göre, gelir vergisi, dolaysız bir vergi olduğundan adildir. Çünkü az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi almayı hedefler. Gelir vergisi yaygın olsa, herkes gücüne göre vergi ödemiş olur. Zaten devletin vergi toplamaktan bir amacı da, kapitalist sistemin adil olarak dağıtmadığı milli geliri, sosyal harcamalar ve sosyal transferlerle, ikinci bir dağıtıma tabi tutarak mevcut haksızlığı ortadan kaldırmaktır denir.
TOPLUM, VARLIK VERGİSİNDEN ÜRKER
Vergiler, esas olarak üç şeyden; gelirden, servetten ve harcamalardan alınır. Servet yani varlık, en az kullanılan vergi bazıdır. Çünkü kişiler için hayatta biriktirdikleri mal ve mülkler “canlarının yongasıdır”. Üstelik onlar bu birikimlerini “vergilendirilmiş” gelirlerini harcamayarak sağlamışlardır. Ona dokunulsun istemezler. Varlık
vergisi, net aktif vergisi gibi vergilere, ancak her çare tükendiğinde başvurulur. Kamu borç stokunun sürdürülemez hale geldiği olağan üstü bir finansal kriz yaşandığında “bir kereye mahsus olmak” şartıyla uygulanabilir. Mesela Yunanistan tam bu noktadadır. Varlık vergisinin lafı dahi servetin ülke dışına kaçırılmasına sebep olur. Sermaye birikimi eksiye düşer.
ÇOK KAZANANDAN DEĞİL ÇOK HARCAYANLARDAN VERGİ AL
Geriye iki vergi matrahı kalıyor. Gelir veya harcama. Harcamalar üzerinden alınan KDV, ÖTV veya diğer özel tüketim vergileri, iddia edildiği gibi, varsıl ve yoksuldan aynı oranda alınmaktadır ama aynı miktarda tahsil edilmemektedir. Harcama vergileri “çok harcayan çok, az harcayan az” alınır. Çok harcayan da çok parası olandır. Lüks araba alan herkes % 130 ÖTV öder. Ama soruyorum. Siz hiç 150 bin Euro’ya Mercedes alan fakir bir adam gördünüz mü? Kaldı ki dolaylı vergi oranlarında da harcamaya göre basamaklandırma vardır.
DOLAYLI VERGİ DAHA UCUZA TOPLANIR
Dolaylı vergi, dolaysız vergiye göre çok daha kolay ve ucuza toplanır. Dolaylı vergide pratikte “vergi mükellefi” yoktur; sadece “vergi sorumlusu” vardır. Her büyük ve örgütlü şirket, dolaylı vergi toplama açısından Maliye’ye bedava hizmet veren birer “Tahsilât Merkezi”dir. Teklifim üzere, gelir vergisi kaldırılınca, bordro üzerinden yapılan gelir vergisi kesintisinin adı “İstihdam Vergisi”, bankaların mevduat geliri üzerinden yaptıkları gelir vergisi kesintisinin adı “Banka Hizmet Vergisi” olarak değiştirilecek ve aynı miktar vergi toplanmaya devam edilecektir. Serbest meslek sahiplerinin kestikleri makbuzlarda KDV oranları vergi stopajı kadar arttırılacaktır. Buna mukabil Maliye tüm gücünü satış işlemleri üzerinden alınan “dolaylı vergilerin” eksiksiz toplanması için seferber edecektir. Milli gelir arttıkça, harcamalar artacağı için, vergi matrahı her sene kendiliğinden büyüyecektir. Gelirin vergilenmeyip, harcamaların vergilenmesi belki de “ulusal tasarruf oranının” artmasını teşvik edecektir. Böylece bir makro dengesizlik sorunu daha kolay çözülebilecektir.
Son Söz: Uygulayan kafa, düşünen kafadan üstündür.
