Mahfi Eğilmez’in bugünkü yazısı
Soru: Ben sosyal bilimlerle alakalı bir bölümde lisans öğrencisiyim ekonomiye merakım var. Ancak Çin ekonomisinde anlayamadığım bir durum var belki çok basit veya saçma soru olabilir şimdiden affınıza sığınıyorum. Çin kendi parasının değerini, yabancı para karşısında küçülterek veya düşürerek, hem ihracatı, hem de ülke ekonomisini büyütmeye çalışıyor. Buradan yola çıkarsak parasının değerini neden düşürüyor veya buradaki mantık nedir ben anlayamadım yani kendi parasının değerini düşürmek ekonomiye zarar vermez mi veya buradaki mantığı kurnazlığı açıklayabilir misiniz?
Yanıt: X malını ihracatçısı olduğunuzu düşünün. Bu malı üretiyorsunuz ve tanesini 10 Dolara diyelim ki ABD ye ihraç ediyorsunuz. Diyelim ki kur 1 Dolar = 3 TL. Yani siz ABD’ye sattığınız her X malı için 10 x 3 = 30 TL alıyorsunuz. Şimdi diyelim ki kur 1 Dolar = 5 TL oldu. Bu durumda TL’nin ABD Doları karşısında değeri düştü. Bu durumda siz ABD’ye sattığınız her X malı için eskiden 10 x 3 = 30 TL alırken artık 10 x 5 = 50 TL alacaksınız demektir. Eğer içeride fiyatlar bu kadar artmadıysa yani sizin o malı üretmekte kullandığınız ham made vs fiyatları böyle artmadıysa TL’nin Dolara karşı değer kaybından kazançlı çıkacaksınız demektir. Bu da sizi daha çok X malı üretip ABD’ye daha çok satmaya yöneltir. Yani üretimi ve ihracatı teşvik eder. Çin’in yıllardır yaptığı ve ABD’nin karşı çıktığı olay bu. Çin halkı tasarrufa çok eğilimli olduğu için içeride fiyatlar da artmıyor. Dolayısıyla Yuan’ı Dolara karşı düşük tutmak enflasyona da neden olmuyor. Mesela bizde bunu yapınca hemen enflasyon da artıyor. Çünkü Türkiye, Çin’in aksine bir tasarruf ülkesi değil tüketim ülkesi.
