Şike yapılmasıyla, teşebbüs edilmesinin cezası aynı. Teşvik priminin ise cezası farklı belirlenmiş bulunuyor.
Şike yapan, şikeye teşebbüs eden ve teşvik primi verenlerle ilgili olarak mevzuatımızda iki temel hüküm var. Bu eylemleri yapmış olan kişilerle ilgili ceza hükümleri ‘Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun’da, kulüplerle ilgili ceza hükümleri ise Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ‘Futbol Disiplin Talimatı’nda yer alıyor.
İki farklı düzenleme
Sporda Şiddetin ve Düzensizliğin Önlenmesi Hakkında Yasa’nın 11. maddesi şöyle diyor: “Belirli bir spor müsabakasının sonucunu etkilemek amacıyla bir başkasına kazanç veya sair menfaat temin eden kişi, beş yıldan on iki yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Kendisine menfaat temin edilen kişi de bu suçtan dolayı müşterek fail olarak cezalandırılır. Kazanç veya sair menfaat temini hususunda anlaşmaya varılmış olması halinde dahi, suç tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur. Suçun spor kulübünün yönetim kurulu başkan veya üyeleri tarafından işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında arttırılır. Suçun bir müsabakada bir takımın başarılı olmasını sağlamak amacıyla teşvik primi verilmesi veya vaat edilmesi suretiyle işlenmesi halinde bu madde hükümlerine göre verilecek ceza yarı oranında indirilir.”
Futbol Disiplin Talimatı’nın Müsabaka Sonucunu Etkileme başlıklı 55. maddesi de şöyle diyor: “(1) Müsabakanın sonucunu hukuka veya spor ahlakına aykırı şekilde etkilemek veya buna teşebbüs etmek yasaktır. Bir futbolcuya veya kulübe teşvik primi verilmesi de bu kapsamdadır. (2) Bu hükmü ihlal eden kişiler, bir yıldan üç yıla kadar müsabakalardan men veya hak mahrumiyeti cezasıyla; kulüpler ise küme düşürme cezasıyla cezalandırılır. İhlalin ağırlığına göre küme düşürme cezasına ek olarak puan indirme cezası da verilebilir. (3) İhlalde sorumluluğu bulunan kişi veya kulüplere ayrıca para cezası verilir.”
Kişiler ve kulüpler niçin farklı?
Kişiler açısından şike yapılmış olmasıyla bu işe teşebbüs edilmesinin cezası aynı, teşvik priminin cezası ise farklı olarak belirlenmiş bulunuyor. Bu cezalar ancak yargılama sonucunda mahkeme tarafından verilebiliyor. Kulüpler açısından durum biraz değişik. Şike veya teşvik primi olayına girmiş ve bundan menfaat sağlamış olan kulüplere küme düşürme ve puan silme cezaları TFF tarafından veriliyor. Yani şike, şikeye teşebbüs ve teşvik primine taraf olmuş kişilere verilecek cezalar TBMM tarafından çıkarılmış yasayla belirlenmişken, milyonlarca taraftarı olan kulüplere verilecek cezalar TFF tarafından onaylanmış bir talimatla uygulanıyor.
Çeşitli disiplin suçlarına karşılık uygulanacak olan birçok ceza Futbol Disiplin Talimatı’nda belirlenmiş durumda. Disiplin suçları ve cezalarının bir talimatta yer alması uygun olabilir. Ne var ki şike, şikeye teşebbüs ve teşvik primi verilmesi gibi eylemler disiplin suçunu aşıyor. Öyle olmasa kişilere de disiplin cezası verilmesiyle yetinilirdi. Kişilere aynı suçtan dolayı mahkeme kararıyla ceza verilirken kulüplere TFF’nin ceza verebilmesi anlamlı görünmüyor. Bu tür ağır cezaların takdire bırakılmaması ve objektif ölçülere dayanması gerekir.
Çözüm önerisi
Konuyla ilgili bir düzenlemenin Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun’a eklenmesi ve kulüplere uygulanacak hükmün burada açıklanması şarttır. Bu hüküm, yargılama sonucunda cezanın kesinleştiği yıl ilgili kulübün küme düşürülmesi ve puanlarının silinmesini, şike konusu olan yılda aldığı kupa ve şampiyonluk varsa onların geri alınmasını, aynı zamanda bu eylemlere konu olmuş her bir müsabaka için ne kadar puanının silineceğini kapsamalıdır.
