Enflasyon rejimi TL’nin yabancı paralar karşısındaki değerini arzulanan düzeye yakın tutacak biçimde düzenlenebilir mi?
Merkez Bankası’nın (TCMB) çeşitli raporlarında ve yetkililerinin sunumlarında iki yıla yakın bir süredir kullanılan bir grafik var. Mesela 2011.III sayılı enflasyon raporunun ikinci, 2012.II sayılı raporunun ilk grafiği. Bu grafiklerde on gelişmekte olan ülkenin döviz kurlarının ortalamasının 2010’un kasım ayından itibaren seyri ile liranın yabancı paralar karşısındaki değerinin (döviz kurunun) seyri karşılaştırılıyor. 2011.III sayılı enflasyon raporunda bu grafiğe atıfta bulunularak şöyle deniliyor: “TCMB’nin uyguladığı politikaların bir yansıması olarak, yılın ikinci çeyreğinde Türk Lirası’nın değeri benzer grupta yer alan ülkelerden arzu edilen doğrultuda ayrışmaya devam etmiştir.”
‘Arzu edilen doğrultuda ayrışma’ vurgusuna dikkatinizi çekerim. Son yazımda bu arzuyu ‘liraya taammüden değer kaybettirme’ politikası olarak adlandırmıştım. TCMB’nin bu arzusunun arkasındaki temel neden bir sır değil. Gelişmiş ülke merkez bankalarının yoğun bir biçimde parasal genişlemeye gitmeleri ve faizlerini çok düşük düzeylerde tutmaları sonucunda, Türkiye ve TCMB’nin grafiğinde kullandığı ülkeler yoğun kısa vadeli sermaye girişlerine maruz kaldılar. TCMB, bu olgunun paramızda oluşturduğu değerlenme baskısını kırmak ve bu baskının cari işlemler açığımızı arttırıcı etkisini azaltmak üzere, 2010 yılının son çeyreğinde ‘liraya zamana yayılmış biçimde değer kaybettirme’ politikası uygulamaya başladı. Bu politika kabaca Ağustos 2011’e kadar sürdü. Sonra Avrupa’da ortalık karışınca bu politika terk edildi.
Bu köşeyi düzenli izleyen okuyucularım hatırlayacaktır; 2006’dan 2007 ortalarına kadar üzerinde tartışmamız gereken bir politika değişikliğini tekrarlayıp durdum. Soru şuydu: “TCMB’nin uygulamakta olduğu enflasyon hedeflemesi rejimini, paramızın yabancı paralar karşısındaki (reel) değerini arzuladığı bir düzeye yakın yerde tutmaya çalışacak biçimde yeniden düzenlemesi mümkün olabilir mi?” Yanıtım “Evet olabilir” şeklindeydi. Ama bir koşulla: Enflasyonun kalıcı biçimde yüzde 4 etrafında dalgalanacağından emin olunduktan sonra.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ.
