Dün Afrin konusunda gelişmelerle birlikte seans sonuna doğru borsaya sert bir satış gelirken, dolar/TL kuru 3.77 seviyelerinden 3.81’e doğru hareket etti. Suriye güçlerinin Afrin’e hareket ettiği bilgisiyle oluşan bu dalgalanmanın sonrasında piyasalarda ne tür reaksiyonlar görebiliriz?
Yukarıdaki grafikte BIST-100 endeksinin günlük hareketleri görülüyor. Birçok kişinin fark edeceği şekilde, günlük grafiklerde omuz-baş-omuz formasyonu oluştu. Bu görüntüye bakıldığında “112.500 desteği aşağı kırılacak, endeks 102-103 bin aralığına düşecek” yorumu yapılabilir. Fakat tabi ki konu bu kadar basit değil. Bu grafiğe bakan biri hemen “Endeksin 112.500’ü aşağı kırıp 102.500’e kadar gerileyeceğini düşünebilir ve o seviyeyi hedef verebilir. Bu tür bir yorumu okuyan beynimiz, sanki 1-2 gün içinde böyle bir düşüş olacakmış gibi kendini hazırlar ve beklenti yaratır. Fakat, piyasalar açılıp endeks yeniden yukarı doğru hareket ederse fiyatlar bu beklentiyi yanlışlamış olur. Okuyucular ise her an fiyatları izledikleri için ormana değil, yaprakların damarlarına bakmakla meşguldürler. “Yatırımcı ve Teknik Analiz Sorgulanıyor” isimli kitabımda omuz-baş-omuz (OBO) formasyonunu anlatırken, geçmişten örnekler vermiştim ve örneğin Petkim için geçmişte 13 defa OBO formasyonu oluşmuş ve bunu 7 tanesinde aşağı kırılmış, 6 tanesinde de yukarı yönlü hareket devam etmişti. Yani kitaplarda anlatılan teknik analizin yargıları kesin gibi görünse de, oturup istatistiksel çalışma yaptığınızda, çoğu göstergenin kullanılışında %60-70 doğru sinyal almanın bile ne kadar zor olduğunu görebiliyorsunuz. Örneğin stokastik göstergesi kendi sinyal çizgisini yukarı kestiğinde alım yapıp, aşağı kestiğinizde satış yaptığınızda, eğer fiyatlar yatay bir kanalda hareket ediyorsa ciddi zararlar oluşabiliyor. Ama yükselen bir trend mevcutsa, bu strateji ile kazanç sağlasa da, o sırada hareketli ortalamaları veya RSI göstergesini kullanmak da para kazandırabiliyor ama alıp satmayan ve elinde tutanlar daha çok kazanıyor. Şunu söylemek istiyorum ki; teknik analiz aslında her duruma uygun birçok yorum geliştirmiş durumda. Örneğin yukarıdaki grafikte eğer 112.500 seviyesi aşağı kırılırsa SAT sinyali gelmiş olur. Bu durumda herkes 102-103 bin aralığını bekler, yani beynimiz 102-103 bine düşeceğine dair çıpa oluşturur. Fakat endeks, 112.500’ü aşağı kırıp 110 bin seviyesinde destek oluşturup yeniden 113 bin seviyesinin üzerine çıkabilir. Bu tür bir durumda da, teknik analiz bundan “Ayı tuzağı” olarak bahseder.
İşte bu yüzden safi teknik analiz yapmak yetersizdir. Fundamental (Temel) analiz ise makro gelişmeleri de göz önünde bulundurarak yorum yapmak anlamına gelir. Şu an küresel konjonktürden soyutlanmış bir analiz yapmak anlamlı olmaz. Dış piyasalara baktığımızda dün ABD endekslerinde gerilemeler vardı. Şubat ayı başından şu ana kadar borsaların getirilerine baktığımızda, aşağıdaki grafik ortaya çıkıyor.
Dikkat edilirse genel olarak borsalardaki getiriler negatif olmuş durumdadır. ABD endekslerindeki sert geri çekilmelerin küresel olarak genele yayıldığını da görüyoruz. İşte bu nedenle, sadece BIST-100’ün günlük grafiklerine bakarak teknik yorum yapmak tutarlı olmayabiliyor. ABD’de yeni bir satış dalgası veya alım dalgası, bir anda borsamızın genel gidişatını değiştirebiliyor. İşte bu nedenle, belirli sabit bir fikre takılıp kalmak yerine, şartların her an değişeceğini bilerek, mutlaka B planı yapmak, alım yapılmışsa ters bir gelişme olduğunda nerede stop yapacağınıza karar vermek, ya da satış yapmışsanız, nerede alım yapacağınıza önceden karar vermek ve bu plana uymak sağlıklı ve istikrarlı getiri sağlamak açısından çok önemlidir.
Tüm bu eğitici bilgiler sonrasında, endeksin yukarıda verdiğim grafiğine ilişkin yorumum aşağıdadır…
- Şu an borsaya talep zayıftır.
- Küresel borsalar, özellikle ABD’deki faiz artışlarından negatif etkilenmektedir
- ABD’de sert düşüş sonrasında, normal bir gelişme olan yukarı yönlü tepki gelmiş ama son 3-4 gündür artış durmuştur. Dünkü %1 üzerindeki düşüş sonrasında yeniden satış baskısı gelme ihtimali vardır.
- Bu akşam 22:00’de açıklanacak olan, FED toplantı tutanakları sonrasında özellikle o sırada açık olan FX piyasalarında dalgalanma beklenmektedir. Güvercin mesajlar doları gevşetirken, eğer mesajlar şahin olursa dolarda yukarı yönlü hareketler görebiliriz.
- Borsada yeni alım düşünenler için bu şartlar altında 117.500 seviyesinin yukarı kırılması beklenmelidir. Bu seviyenin yukarı kırılması OBO formasyonunu bozacaktır.
- Elinde hisse olanlar için ise; iki tür hisse vardır. Endeksle uyumlu hareket edenler, endeksle uyumlu hareket etmeyenler. Eğer banka ve holding hisseleriniz varsa bunlar endeksle uyumlu hareket edecekleri için, önemli bir getiri beklenmemeli. Endeksle uyumlu olmayan ve kendi dinamikleriyle hareket eden hisseler için, o hisseler hakkında temel ve teknik analize göre karar vermelisiniz.
Bugün Avrupa ülkelerinde Şubat ayı PMI değerleri açıklanacak. ABD’nin PMI verisi de TSİ 17:45’de açıklanacak. AFrin konusundaki gelişmelerin dün yarattığı stres bugün hafiflemiş görünüyor. Borsa düne göre 1500 puan yukarıda açıldı ve 115.150 civarında işlem görüyor. Tahminen bugün 114 bin ile 116 bin aralığınd dalgalanan bir endeks göreceğiz, fakat açılıştaki yükselişe fazla kanmamak gerekir. Afrin konusu dikkatle takip edilecektir. Ama piyasalar üzerindeki etkisi dünkü güçte olmaz. Güçlü etki için daha farklı ve beklenmedik gelişmelerin olması lazım.
DOLAR
Dolar dün 3.81’i gördü ve şu an 3.7860 seviyesinde bulunuyor. Bugün gün içinde dolar 3.78 seviyesini destek yaparak yeniden 3.80’e doğru bir hareket yapabilir. 3.78 aşağı kırılırsa 3.7620 seviyesi güçlü destek olacaktır. Dolarda orta ve uzun vadede yukarı yönlü eğilimin devamını bekliyorum. 3.75 ile 3.80 aralığı orta ve uzun vadeli yatırım için uygun görünüyor.
Herkese bol kazançlı bir gün olmasını dilerim.
nisan 10 kadar dolar 3,95 TL euro 4,885 TL borsa ise 100 000-95750 olmasını beklemekteyim.
+1
Yaşar bey merhaba
1,5 yıldır Bağfaş hissesi taşıyorum ve zarardayım. Endeksin çok altında kaldı. Bu hisse senedi hakkında düşünceniz nedir acaba, boşuna vakit kaybımıdır beklemek? Yardımcı olursanız çok sevinirim.
merhaba;
her ay 100 tl lik hisse mi , yoksa bireysel emeklilik almak mı daha avantaj? sanırım ikisi aynı anda olursa Ballı Lokma tatlısı olur? :-)
teşekkürler.
Merhaba Yaşar Bey,
Türkiye’de halka arzların hepsi olmasa da büyük çoğunluğu, borsada işlem görmeye başladıktan sonra halka arz fiyatının çok altına iniyor. Ben geçmişte Turkcell hisseleri ilk halka arz edildiğinde bunu yaşamış ve halka arzlara katılmama kararı almıştım. (45 bin fiyatla almış, 49.500 olan ilk tavanının arkasından çökmüştü ve ben zararla satabilmiştim) Sadece bir Yatırım Ortaklığından (ATSYO) iyi bir kazanç sağlayabilmiştim çok yıllar önce.
Mesela bir kaç yıl önce Asil Çelik hissesi 250 TL den halka arz olundu ve kısa süre sonra 2 – 3 TL ye kadar indi. Ne dramatik düşüş değil mi ? 24 Ocak 2018 de işlem görmeye başlayan Trabzon Liman İşletmeciliği de keza öyle. İlk gün satabilen kurtuluyor. Hatta bazen halka arz fiyatını asla bir daha göremiyor alanlar. Bu örnekleri gördükçe kararımdan pek te pişmanlık duymuyorum. Sadece geçenlerde Enerjisa hissesi üzerinde epey kafa patlattım ama kararım değişmedi.
Sermaye piyasalarına güven duyulabilir mi bu şekilde ? Ben kesinlikle güven duymuyorum. Halka arzlar artık soygunun başka adı olmuş oluyor ve SPK başta olmak ilgili kuruluşlar bu soygunu seyrediyor. Bunu sadece ben değil çevremdekiler de dillendiriyorlar.
Bu konuda düşüncelerinizi öğrenmek isterim.
Yapılan uluslararası bilimsel çalışmalarda da benzer bir sonuç söz konusudur. Halka arzlardan alım yapmak yerine benzer karlılık ve mali yapıda olan hisselerden alım yapıldığında, halka arzların getirisini en az ikiye katlıyor. Ben de halka arzlardan alım yapılmasının pek akıllıca olmadığını düşünüyorum. Bu noktada SPK’nın yapabileceği bir şey yok. Bir şirket 3 lira etmeyecek hissesini 3o liradan satabilir. SPK fiyat belirleyemez. Sadece yatırımcıların doğru karar vermesini sağlayacak tüm detay bilgileri açıklamasını sağlayabilir. Ama alanlar ilk gün kârlı satarım diye alıyorlarsa 30 liradan bile alabilirler. Bu durum ABD’de de böyledir. Hiçbir düzenleyici kurum fiyatı belirlemez.