Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin Mısır ziyareti, yoğun gündem içerisinde yeterince tartışılmadı. Bir heyetle giden TOBB’un yaptığı görüşme, önümüzdeki süreç adına bazı şeylerin oturulup konuşulacağı bir ortam yaratabilir. Nitekim Mısır’da da çok iyi karşılık buldu.
Çünkü Müslüman Kardeşler’in buradan silinmesiyle birlikte Türkiye ile Mısır’ın ilişkileri bizdeki iktidarın angajmanı nedeniyle gerilmiş ve o süreçte dünyada karşı çıkanlar dahil herkes işbirliği içine girmiş, Türkiye yalnız kalan adam durumuna düşmüştü.
Nitekim gerilen ilişkiler, sonunda Mısır’ın transit geçiş anlaşmasını yenilemeyip, imzalamamasıyla son buldu. Yalnız bir noktaya dikkat çekmek gerekiyor. Adına Arap baharı denilen banker cehenneminin ilk habercisi El Baradey’in Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’ndaki Başkanlık görevinden istifasıydı.
Yani projenin ilk başlangıç noktasında batılıların aklındaki isim El Baradey’di. Mübarek’e karşı Sisi’ye darbe yaptırdılar; ülkenin yüzde 25’inin yarısının oyunu toplayan Mursi başa geçti. Türkiye’deki iktidar da bunu, yani darbeyi destekledi.
Sonra aynı isim Mursi yönetimine darbe yaptı ve neticede geçici Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak El Baradey başa geçti. Ama darbeyle gelenin darbeyle gitmesi ve sonra bunun iki kanat adına da ‘demokrasi’ diye satılması bir komediydi.
Darbe yapana darbe yapılmasına karşı çıkma çelişkisi bir kenarda dursun, ilk önce düşünülen ismin El Baradey olması, tepkiler üzerine Mursi’nin öne çıkarılması ve süreç sonunda ABD’de yetişmiş El Baradey’in tekrar göreve getirilmesi, sonuçta da görevin Cumhurbaşkanı olarak Sisi’ye kalması bizim bu fotoğrafı en baştan yanlış okuduğumuzu gösteriyor.
Ama bunun değerlendirmesi siyaset bilimcilere bırakalım. Bundan sonrası Mısır’ın kendi sorunu… Ben işin ekonomik yanıyla ilgili tespitimi paylaşayım.
Süreçte Türkiye bu işten çok büyük bir zarar gördü. İlişkiler askıya alındı ve Türk ihracatçısı daha pahalı yöntemlerle lojistik ihtiyacını karşılar hale geldi. Nitekim alternatif yollar da ya kapalı ya da İran gibi bize yönelik yaptırımlarla ortada duruyordu.
Aradan geçen bu sürenin ardından TOBB Heyeti’nin Mısır’a gerçekleştirdiği ziyaret, gelecek adına önemli olabilirdi. Fakat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın basına servis edilen fotoğrafındaki Rabia heykelciği zamanlaması son derece hatalı bir eylemdi.
Bunun tesadüfen ya da bilmeden verilmiş bir mesaj olduğu kanaatinde değilim. Cumhurbaşkanı bu mesajı, bilinçli bir şekilde vermiş olmalı. Fakat TOBB Heyeti oradayken bunun öne çıkarılması ciddi bir taktik hata. Şayet söylendiği gibi bu ziyaretten Cumhurbaşkanı ve Başbakan da haberdar ise, ki ben öyle olduğunu düşünüyorum.
Mısır, Arap dünyası için bize oranla daha değerlidir ve o coğrafyada mal satacaksak, insanların içişlerine karışmaktan vazgeçmeliyiz. Suriye’deki gibi benzer bir yaklaşım Mısır’da da sergilendi. Fakat Mısır’daki yaklaşım daha da ironikti.
Dönelim sonuca: Atatürk’ün lafını etmeden 10 Kasım mesajı vermeye çalışanlar, TOBB Heyeti oradayken Rabia’lı fotoğraf servis ederek tek bir şey söylediler: Eve dön Rifat Bey…
Yok hedeflenen bu değilse ve tüm bunlar tesadüften ibaretse elde edilecek tek sonuç da, TOBB’in ziyaretinin turistik hale döndüğüdür. Ama her şeye rağmen TOBB heyetinin bu girişimi gölgelenmemelidir. Çünkü yapılan iş, Türkiye’nin çıkarları adına doğrudur.
