Küresel Borsalardaki Stres ve BIST

Dün açılış sonrasında BIST-100 endeksi her ne kadar yukarı yönlü çaba içine girdiyse de, 74.200 seviyesini geçemedi ve 73.750’deki desteğin kırılmasıyla 73 bin seviyesinin altını gördü. Bu sabah açılışta yukarı yönlü bir hareketle başladı ama az önce yeniden satışların geldiğini gördük. 73.500 seviyesinin üzerini gören endeks 73 bine kadar geriledi.

Yukarıdaki grafik 1 dakikalık hareketleri gösteriyor. Dikey çizginin olduğu yer, endeksin bugün açıldığı seviyesi gösteriyor. Dün Avrupa ve ABD borsalarında sert geri çekilmeler vardı. Avrupa’da %1.5’a yaklaşan düşüşler vardı ve dolayısıyla BIST-100 endeksi de geriledi ama Avrupa borsaları kadar gerilemedi. Günlük düşüş  oranı %1.09 seviyesindeydi. Dünkü yazımı okumadıysanız bugünkü yazıyı okumadan önce o yazıyı okumanızı öneririm. Dünkü yazımda üç riske dikkat çekmiş ve borsadaki gerilemenin temel sebepleri olarak sunmuştum. Birincisi ABD’de FED’in faiz artırımı beklentisiydi. İkincisi Jeopolitik risklerdi, üçüncüsü de FED faiz artırımı sonrasında TCMB’nin PPK toplantısında ne yapacağı konusuydu. Bildiğiniz üzere önceki gün Mehmet Şimşek çok zor bir döneme girildiğinden bahsederek, doların kıtlaşacağından bahsetti ve küresel ekonomileri zor günlerin beklediğini söyledi. Yani Mehmet Şimşek de endişeli. Özellikle FED faiz artırımı sonrasında küresel paranın pahalılaşacağını biliyoruz. Bunun fiyatlara girdiğini ve girmekte olduğunu da vurguluyoruz.

Şimdi anlatacaklarım önemli!

Dün yazdığım yazıda. Fiyatlamalar yapılırken, ne kadarının FED faizi beklentisi ne kadarının jepolitik riskler olduğu konusunda net bir resim veremedim. Kaotik dinamiklerin olduğundan bahsettim ve habere bağlı bir şekilde piyasalardaki hareketlerin oluştuğunu söyledim. Aslında kafamda çok net bir resim yoktu. Fakat dün biraz çalıştım. Kafamdaki temel soru şuydu; Acaba yabancılar şu an yangın yerine dönen Ortadoğu riskinden mi kaçıyorlardı yoksa, FED faiz artırımı beklentisi mi daha güçlüydü?

Şimdi aşağıdaki grafiği inceleyelim. BU grafik yabancı takas oranını gösteriyor.

Bildiğiniz üzere yabancı yatırımcı Kasım ayında 2013 Haziran ayından bugüne en yüksek miktardaki aylık satışını yaptı. Yabancı takası çok belirgin bir şekilde geriliyor. Dikkat ederseniz yabancı takası 1 KAsım seçimlerinden sonra 24 Kasım’daki Ruya’nın Uçağının düşürülmesi olayına kadar yüzde 65.42 seviyesinden yüzde 64 seviyesine inmiş. Yani yabancılar “ABD nasıl olsa faiz artıracak, borsa da seçimden sonra 5 bin puana yakın arttı, bari şimdi elimdekileri satayım, faiz artırımı sonrasında ya da bir kaç gün önce yavaş yavaş almaya başlarım” demiş. Hatta Uçak düşürülmesinden bir gün önce hafif bir alım da gelmiş. Ardından Uçak düşürme olayı olmuş ve kırmızı alanda yabancı takası yüzde 64 seviyesinden yüzde 63.17’ye kadar düşmüş. YAni düşüş miktarı yüzde puan olarak 0.87 puan seviyesindedir. 1 Kasım seçim sonrasındaki düşüş, yüzde puan olarak 1.42 seviyesindedir. Bir bakıma bu veriler, FED faiz toplantısı öncesinde satıp daha sonra alttan çok iyi fiyatlardan alım isteğini bariz bir şekilde gösteriyor. Hatta bu Rusya olayı yabancıların ekmeğine de bol yağ sürmüş ve ballı kaymak olmuş. Bir noktayı daha çok önemle vurgulamak gerekiyor. Yüzde 64’den yüzde 63.17’ye kadar düşerken (kırmızı bölge) hem Rusya olayı hem de ABD’nin  faiz artırma beklentileri hakim. Bence bu düşüşün en az yüzde 40’ı FED’İn faiz artırımı stresinden kaynaklanıyor. Çünkü küresel borsalarda da son iki günde düşüş görüyoruz.  FED’in faiz artırımı sonrasında eğer yabancılar yeniden alıma geçmezlerse şaşırırım. Tabi ki bu sırada Suriye sınırımızda bir savaşın çıkmaması gerekiyor.

Bu görüşüm abartılı gelebilir ve herkes buna katılmayabilir. Eğer benim gibi düşünüyorsanız, elinizdeki hisseleri satmanızı tavsiye etmem. Hala 71 bine kadar düşme olaıslığımız var ama şu an satıp oradan alayım deseniz, mümkün olmayabilir. Bence o seviyeye kadar düşüşü de göze alıp FED faiz artırımı sonrasını beklemek daha akıllıca olacak gibi. 71 bin aşağı kırılır da 65 bine kadar düşer miyiz? Şu an inanın bu konuda hiç bir öngörüm yok. 71 bin aşağı kırılırsa ya savaşın çıkacağı artık ayen beyan ortadadır ya da FED küçük adımlarla değil yüksek adımla faiz artırmıştır. Yani senaryo değişir. Şu an için bu genel öngörüm görebileceğimiz  dip seviyenin 71 bin civarı olduğudur ve bu seviyenin görülme garantisini veremem. Şunu tekrar vurgulayayım ki dün küresel borsalar bizden daha fazla veya bizim kadar düştü (Dow yüzde 0.92, DAX, yüzde 1.95, CAC yüzde 1.56). Yani Rusya olayı nedeniyle negatif ayrıştık ama bu negatif ayrışma olayın olduğu ilk üç günde oldu. Şu an dış borsalara endeksli gidiyoruz ve o da FED faiz artırımına endeksli gidiyor.

Herkese bol kazançlı bir gün olması dileğiyle…

SİZ DE BİNLERCE YATIRIMCI GİBİ BİLGE YATIRIMCI MOBİL UYGULAMASINI ÜCRETSİZ İNDİREREK EKONOMİ YAZARLARININ GÜNCEL YORUMLARINA ULAŞMAK İÇİN HEMEN BURAYA TIKLAYIN