Roma İmparatorluğu, eski uygarlıkların biriktirdiği ilkeleri, Roma’nın geliştirdikleriyle birleştirip bir hukuk sentezi yaratmış ve günümüz hukukunun temelini oluşturan kuralları hayata geçirmiştir.
Batı Roma İmparatorluğunun 1500 yıl, Doğu Roma İmparatorluğunun 557 yıl önce yıkılmasına karşın hukuk fakültelerinde bugün bile Roma Hukuku dersleri okutulmasının nedeni, bu birikimin değerinin kaybolmamış olmasındandır.
M.Ö. 452 yılında yazılı olmayan hukuku toparlayıp yazılı hale getirmek için halk tarafından seçilen on kişi iki yıl çalışarak 12 levhaya hukukun bütün alanlarına ait maddeleri yazmışlar ve bunlar halk meclislerince kabul edilerek yasalaşmış. Bu yasalar levhalara yazılarak Roma’nın en büyük meydanı olan Forum Romanum’a asılmış. Levhalar, yaklaşık 60 yıl sonra Galler’in Roma’yı yağmalamaları sırasında imha edilmiş. Sonraki aşamada Roma yasalarının uygulamasında aksamalar olmuş, bugün bizim torba yasa dediğimiz farklı hükümler içeren maddeler aynı yasanın içine konulmaya başlanmış. Ve bu uygulamaya itirazlar yükselmiş. Roma hukukunun önemli yasalarından birisi olan Lex Caecilia Didia M.Ö. 98 yılında Roma’da konsüller Caecellius Metellus Nepos ve Titus Didius tarafından yürürlüğe sokulmuş. Yasa iki maddeden oluşuyor. İlk madde bir yasanın duyurulması ve oylanması için gerekli en az süreyi belirliyor. Maddede geçen ve süreyi belirleyen trinundum ifadesi günümüzde iki farklı yorumla karşılanıyor. İlk görüşte olanlara göre trinundum sözcüğü 24 günlük, ikinci görüşte olanlara göre ise 17 günlük bir süreyi ifade ediyor. Yasanın ikinci maddesi ise hiçbir tartışmaya yer vermeyecek kadar açık: “İnsanlar tek bir karmaşık yasada toplanmış farklı konular hakkında bir sonuca varmaya zorlanamazlar.” Yani yasanın ikinci maddesi, farklı konuların tek bir yasada toplanmasının doğru olmadığını, bunların ayrı yasalarla çıkarılması gerektiğini kurala bağlıyor. Böylelikle insanlar tek bir yasada toplanmış farklı konulardan beğendiğini kaybetmemek için beğenmediğini de kabul etmeye zorlanmamış oluyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ. (Mahfiegilmez.Com)
