Merkez Bankası bankalara iki şekilde borç veriyor: (1) Haftalık repo ihalesi yaparak, (2) Gecelik fonlama yaparak.
Haftalık repo ihalesinde Merkez Bankası, borç almak isteyen bankaların ellerindeki tahvilleri bir haftalığına alıyor ve karşılığında onlara ihalede elde ettikleri miktarı yüzde 7,5 faizle borç olarak veriyor. Bir haftalık vade sonunda bankalar Merkez Bankasından ödünç aldıkları parayı faiziyle birlikte iade edip tahvillerini geri alıyorlar.
Gecelik fonlamada ise bankalar Merkez Bankasından yüzde 10 faizle bir geceliğine ödünç para alıp bunu ertesi gün faiziyle birlikte iade ediyorlar. Bir geceliğine borç alınması ilk bakışta tuhaf gelebilir ama bu borçlanmanın asıl gerekçesi parasal ihtiyaç değil. Bankalar ger akşam açık vermeden kapanmak zorundalar. Günlük giriş ve çıkışlar her zaman düzenli ve denk olmadığı için açık vereceğini gören banka gidip bu açığını Merkez Bankasından alacağı bir gecelik fonla kapatıyor ve böylece yasal gereği yerine getiriyor. Elinde fazla para kalan bankalar da tersini yaparak fazla parayı Merkez bankasına bir geceliğine yatırarak değerlendirebiliyor. Ertesi gün bu parayı Merkez bankasından geri alıyorlar. Bankaların Merkez Bankasına verdikleri bu bir gecelik paraya Merkez Bankası yüzde 7,25 faiz uyguluyor. Merkez Bankası, bankaların elinde kalan paraya piyasadan daha düşük faiz uyguluyor ki bankalar ellerindeki parayı birbirlerine versinler veya kredi olarak açsınlar ve son çare olarak Merkez Bankasına yatırmaya yönelsinler.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ. (Mahfiegilmez.Com)
