Arapça bir kelime, dilimize bir birin karşıt ve iki anlamda girmiş;
- İsim, isteklendirme, özendirme
- Bir kimseye kötü bir iş yapması için kışkırtma
Görüldüğü gibi teşvik iki yanı keskin bir bıçak!
Özenle uygulanmadığı ya da ekonomide ki anlamıyla, verilmesi sadece vereni değil, alanı da, almayanı da olumlu ya da olumsuz yönde etkileyen, para ve ekonomik kolaylıkların bütünü.
Eğer bu teşvikler, verenler tarafından seçilmişlere ve belirli kıstaslar öne sürülerek veriliyorsa? Sorun başka bir ekonomik tartışmanın da ilk basamağını oluşturuyor.
Haksız rekabet!
Şimdi aynı sektörde üretim ve istihdam yapan iki firmayı düşünelim;
İkisi de nakit sıkıntısı çekiyor ya da tam tersi ikisi de büyümek istiyor ama finansman sıkıntısı çekiyor. Bu durumda teşvik alan, diğer rakip firma karşısında çok büyük bir üstünlük sağlamış olacaktır.
Aslında bu tür haksız uygulamalar, uzun zamandır vergi ve kredi ödemeyenlerin afları olarak uygulanıyordu!
Sonuçta, zamanında vergisini veren ödüllendirilmesi yerine vergisini vermeyip, anapara olarak işletip, sonraki aflarla hem de cezalarından kurtulup bir de üzerine taksit, taksit ödeme avantajları ile yanlış yapanlar hep ödüllendirilmedi mi, el anda torba yasalarla devam edilmiyor mu?
Şeker fabrikaları bir sürü gerekçelerle satılıyor. Onca tepki göz ardı ediliyor. Bölgelerinde ciddi istihdam ve tarımsal üretim kaybına neden olurken, diğer yandan yirmi üç diye sayısal ifade edilen ticari işletmelere teşvikler verilmesi anlaşılır gibi değildir.
Şeker fabrika satışlarından sağlanacak miktar 135 milyon olarak ifade edilirken, teşvikler 135 milyar yani kat be kat üstünde ki bir meblağa piyasaya sürülecek güçte isek neden bu tarımsal ve üretim istihdamı sağlayan şeker fabrikalarını satıyoruz?
Özellikle de serbest piyasa koşullarında bu tür uygulamalar ne kadar dengeli ve özenle yapılsa da, mutlaka haksız rekabete neden olacaktır!
Aslında bu tür teşvikler her seçim öncesinde bir çözüm olarak ortaya atılıp, piyasa canlılığı yaratsa da, seçim sonrası çok daha acı şerbeti piyasalara içirtmek zorunda kalınmasını da beraberinde getirmektedir.
Sözün özü;
Teşvik genel ve eşit olmadıkça, bir tarafı abat ederken, diğer tarafı berbat edebilir!
