Vize Krizi, Doların Yönü ve Borsa

Normalde dün akşam oldukça uzun bir analiz hazırlamıştım. Fakat ABD ile yaşanan vize krizi ile birlikte yazdıklarımın  hepsi çöp oldu. Amerika’nın Türkiye’ye vize başvurularını durdurmasıyla birlikte biz de aynı uygulamayı başlattık.   Bu noktaya nasıl gelindi? sorusunun cevabını uzman yazarlar bugün enine boyuna köşelerinde tartışacaklardır. Ben ise, bu gelişmelerin ekonomiye, kurlara ve borsaya etkilerine değineceğim.

Dolar/TL kuru geçen haftayı 3.6141 seviyesinden kapatmıştı. Dün gece ABD’nin vize haberi geldikten sonra, FX piyasalarında dolar/TL kurunda işlemler başladığında 3.65 seviyesinden açılış yaptı. Fakat işlem miktarı çok çok düşüktü ve uzun bir süre 3.65 seviyesinde yatay gitti. Saat 01:00 itibariyle diğer piyasaların ve Türklerin de işlemlere başlamasıyla birlikte işlemler yoğunlaştı. Sadece 15 dakikada 3.80 seviyesine yaklaştı (en yüksek 3.7923 seviyesi görüldü). Ardından geri çekilme vardı ve son durum itibariyle 3.71 civarında konsolide olmuş görünüyor. Biraz önce de 3.7=’in altı test edilmeye başlandı.

Bu tür beklenmedik olaylar olduğunda piyasaların verdiği tepkilerin çizdiği yol önemlidir. Her ne kadar, daha önce buna benzer bir vize ambargosu ile karşılaşmamış olsak da benzer durumlarla karşılaşmıştık. ABD ile ilişkilerimizde geçmişte de ciddi gergin anlar oldu.  Bu vize olayı ortaya çıktığında aklıma 2 Mart 2003’de Meclisten Irak tezkeresi geçmediği günler geldi. Hava aynı havaydı.  ABD ile artık ipler kopmuş ve ABD’nin yapacağı 26 milyar dolarlık yardım riske girmişti. O günleri belki birçoğunuz hatırlamayacaksınızdır. Kısaca hatırlamak, piyasaların yönü açısından fikir verici olacaktır.

2 Mart bir pazar gününe denk geliyordu. ABD’nin Irak’a operasyonunda Türkiye sınırlarını kullanması için Meclisten karar çıkacaktı. Fakat Meclis üçte iki çoğunluğu bulamamıştı ve pazartesi günü piyasalarda deprem vardı. Dolar/TL kuru oylama öncesinde cuma gününü 1.60 seviyesinden kapatmıştı. Aşağıdaki grafikte görüldüğü üzere 3 Mart pazartesi günü dolar 1.65 seviyesinin üzerinde güne başladı (Dikey çizgi 3 Mart öncesi cuma gününü gösteriyor). Salı günü ise, geri çekilmeye başladı. Burada salı gününü hatırlamak önemli. Çünkü salı sabahı hazinenin 5 katrilyon (eski TL) tutarında ihalesi vardı ve çarşamba günü 5 katrilyon borç ödeyecekti. Ama kimse devlet tahvili almak istemiyordu. Salı sabahı dönemin ekonomiden sorumlu bakanı Ali Babacan, ABD ile 26 milyar dolarlık anlaşmanın masada olduğunu söylemesiyle saat 14:00 civarında piyasalar rahatlamış ve hazine borçlanmasını yapmıştı. Fakat aynı gün saat 17:00’ye doğru (ABD’de saat sabah 10:00 civarıydı) ABD savunma Bakanı henüz güne yeni başlamış ve Ali Babacan’ın açıklamasını duymuştu. Akşam piyasalar kapandıktan sonra 26 milyar dolarlık anlaşma falan olmadığını söylemişti.

Grafikte görüldüğü üzere aslında çarşamba günü de dolar düşüyor. Normalde, ABD Savunma bakanının açıklamasına rağmen, doların Çarşamba günü de gerilemesi çelişki gibi görünse de çelişki değildir. Çünkü, piyasa oyuncuları, aslında bu tür ani haber geldiği zamanlarda hazırlıksız yakalanırlar. Piyasa ilk aşamada panik bir tepki verir. Bu tepki sonrasında, rahatlama görürsünüz. Ama eğer piyasa işlerin daha da gerileceğini düşünüyorsa pozisyon almaya başlar. Nitekim yukarıdaki grafikte 3 Mart sonrasında bir yükselen trend başlamadan önceki 4-5 gün boyunca dolar yatay kanal hareketi yapmış ve daha sonra yeniden yükselişe geçerek %10’dan fazla yükselmiştir. Geçmişte olan şeyler aynı şekilde tekrarlanmak zorunda değildir. Şimdi de kesin olarak  benzer bir gelişmenin olacağını söyleyemeyiz. Fakat piyasalar bu son gelişmeler sonrasında, artık daha temkinli olacaktır. İşlerin daha kötüye gitmesi (ekonomik ambargo vs) gibi olasılıkları da düşünerek hareket edecektir. Çünkü bu aşamada birçok siyaset ve politika yazarının da söylediği üzere, İran ve Rusya ile yakınlaşmamız, İdlib konusu, ABD’nin terör örgütü PYD’ye silah yardımı yapması, ABD ile olan ilişkilerin kolay düzelmeyeceğini gösteriyor. Fakat önemli bir noktayı vurgulayacağım. En azından bu sabah doların gördüğü en yüksek seviye, ABD ile olan ilişiklerde en kötü durumda doların 3.80 seviyesini direnç yaptığını gösteriyor. Fakat bu direnç en fazla 3-4 günlük bir dirençtir. Yeni açıklamalar, yeni gelişmeler ve yeni gerginlikler bu direncin kırılmasına neden olabilir.

Bu aşamada doların bugün için, 3.6820 civarında destek yaparak bu seviyenin üzerinde hareket etmesini bekliyorum. 3.73-3.75 aralığı ise gün içinde direnç olacaktır. Önümüzdeki bir hafta içinde ise, oluşturduğu boşluğu doldurmak isteyebilir ve 3.62-3.65 aralığını yeniden görebilir. Bugün dolarda 3.75’e doğru hareket olması durumunda genelde insanlar alım yönünde olurlar, fakat bence 3.75 üzerinde dolar almak şu an mantıklı değil. Piyasa bu durumları zaman zaman satış fırsatı olarak da kullanacaktır.  Olasılık çok düşük ama, eğer 3.80 üzerinde günlük kapanış olursa doların yeniden 4’e doğru hareket ettiğini görürüz (fakat bu olasılık şu an için çok çok düşük ve öncelikle bir konsolidasyon, geri çekilme ve yatay hareket oluşmalı). Dolayısıyla, dolarda bu aşamada normal şartlar altında (yeni gerginlikler ve açıklamalar gelmezse) 3.65-3.73 aralığında hareket bekleyebiliriz.

BORSA

Borsa geçen haftayı %1.19 yükselişle 104.137 seviyesinden kapatırken, Dolar/TL kuru yüzde 1.36 yükselişle 3.6141 seviyesinden kapandı. Onz altın, 1276 dolar seviyesinden kapanırken, haftayı %0.23 aşağıda kapatmış oldu. Gram altın ise, haftayı %1.14 yükselişle 148.34 TL seviyesinden kapattı. Bu arada, gösterge tahvilin faizi de %12 seviyesinden kapandı.

Geçen hafta borsamızın, diğer önemli borsaların ve endekslerin getirilerine baktığımızda ise aşağıdaki grafik göze çarpıyor.

Borsa İstanbul geçen hafta küresel borsaların ortalama getirisine yakın bir getiri elde ederken, Gelişmekte olan ülke borsaların yarısı kadar bir getiri elde etti. Son 30 günlük verilere baktığımızda ise diğer borsalardan ciddi bir negatif ayrışma var. BIST-100 endeksi %4.35 değer kaybederken küresel borsalar son 30 günde genelde artış trendindeydi. Özellikle gelişmiş ülke borsaları son 30 günlük getiride öne çıktılar.

Vize krizi borsayı nasıl etkiler?

Dolar/TL analizini verdiğimde 2 Mart tezkere krizinden bahsetmiştim. Aynı günlerde borsa nasıl hareket etmiş ona bakalım. Dikey çizginin olduğu yer tezkere krizinden önceki gün oluyor. Borsa endeksi ise 3 Mart pazartesi günü yaklaşık %10 düşüş yaptı. Fakat, bu sefer benzer oranda bir düşüş yapmasını beklemem. Aynen dolarda olduğu gibi, ilk etki geçtikten sonra borsa dört gün yükseliş çabası içine girdi. Ama ardından gelen olumsuz haberlerle yeniden gerileyerek 9 bin seviyelerine kadar düştü. Şu an bu çapta düşüş veya geri çekilme olasılığını daha düşük görüyoruım. Çünkü yukarıda da söylediğim üzere, piyasa maldaysa, ilk düşüş sonrasında yukarı yönlü tepkiler gelecektir.

Bugün açılışta borsanın yine 101.000 ile 102.000 arasında bir yerde karar bulmasını bekleyebiliriz. Yani yaklaşık %3 civarında bir düşüş olabilir. Eğer 101 binin altına düşüş olursa, genellikle yatırımcılar satmak konusunda gönülsüz olacaklardır ve endeks ilk yarım saatte dibini görecektir. Bundan sonraki aşamada ise, ilk yarım saatte görülen dibin altına düşmediği sürece sorun olmaz. Fakat açılışta sadece 1500 puan civarında bir geri çekilme olursa, yani endeks 102.500-103.000 seviyelerini görürse, daha aşağıları görme olasılığı yüksek olacağı için, alım yapmak risklidir. İlk anda 102.500’ü görüp yukarı yönlü tepki yaparsa, bu tepkinin cılız kalacağını ve yeniden satış baskısının geleceğini düşünürüm. Ama 101 bin civarı görülürse bu seviyelerin altında satış yapılmasını önermem. Borsa ilk aşamadaki hareketlerden sonra, düşen hacimle konsolide olmaya çalışacaktır ve bunun da 101.000 ile 102.500 arasında olacağını düşünüyorum.

Bu hafta ABD’den gelecek enflasyon verileri stres yaratabilir. AYrıca Çin PMI’ı çok düşük kaldı. Çin Bu hafta kapalı. Bu da aslında gelişmekte olan ülkeler için olumsuz bir haber. Bu nedenlerle borsada bir miktar sıkıntılı bir hafta olabilir. ABD’de Aralık ayında faiz artışı konusunda bu hafta açıklanacak olan ABD TÜFE verileri çok önemli olacaktır.

Bugün seans içinden yorum vermeye devam edeceğim… Bir sonraki yorumum saat 11:00’de olacaktır. Herkese stressiz bir gün olmasını dilerim.

Not: Soranlar için, eğitimlerimle ilgili bilgiler bu linkte var.

“Vize Krizi, Doların Yönü ve Borsa” ile ilgili 4 yorum

  1. Değerli Yaşar Hocam,

    Çok teşekkür ederim kendi adıma. Puslu havalarda her zaman yorumlarınızla bir şekilde önümü görüyorum.

    iyi dileklerimle,

Yorumunuzla Bu Yazıya Katkıda Bulunun

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir