Hafta sonunda eğitici bültende çok ayrıntılı analizler verdiğim için, hafta başında genellikle yorum ve analiz vermiyorum. Bugün de aslında yorumlayacak çok fazla bir şey yok. Endeksin 76 bin seviyesinin altına düşmesi yatırımcıların doğal olarak sinirlerini gerdi.
Dün 76 binin altına düşen endeks , gün sonunu 76.500 seviyesinin üzerinde kapatınca, adeta yukarı dönüş yapmış görüntüsü verdi fakat işlem miktarına bakan biri bunun net bir dönüş sinyali olmadığını görürdü. Şu an endeksin 76 binin altını test ediyor olması iyi bir şey değil. Brexit oylamasına daha 10 gün var. 23 Haziran’da Brexit oylaması yapılacak. Eğer İngiltere (daha doğrusu Birleşik Krallık) AB’den çıkacak olursa, bunun hem dünya hem de Avrupa ekonomilerine ciddi olumsuz etkisi olacağı konuşuluyor. Aslında bu konuda benim ekstra değerli bir bilgim yok. Fakat, İngiltere’nin çıkması, diğerlerinin de çıkması sürecini beraberinde getirebilir. Bu konuda sosyal baskılar artabilir. Şunu biliyoruz ki, eğer her ülkenin para birimi kendine ait olsaydı, yani İspanya Pezo’yu kullanırken, Yunanistan Drahmi kullanıyor olsaydı, bu krizden çıkış çok daha hızlı olabilirdi. Şu an Avrupa’nın yükünü Almanya çekiyor ama nereye kadar? Bunu bilemiyoruz.
Bu aşamada en önemli konu yarın akşam FED’den gelecek açıklamalardır. Faiz değişmeyecek ama Yellen’in söyleminde güvercine doğru kayan bir söylem olursa, piyasalar biraz nefes alır. Fakat tam bir düzelme ve olumlu bir trende dönüş beklemek yanıltıcı olur.
Biraz uzun vadeli bir perspektifle baktığımız zaman, uluslararası borsalar ve özellikle de ABD borsalarında çok yüksek seviyelere ulaşıldı. Önümüzdeki dönemlerde aşağı yönlü bir sert düşüş bekleyen uzmanların sayısı arttı. Şunu belirteyim ki; bundan sonra dünyada yaşanacak krizin en büyük sinyali Altından gelecektir. Altın 1400 doları aştığı zaman, çok hızla 1500-1700 dolara kadar yükselebilir ve tüm piyasalarda fırtınalar estirebilir. Buradaki temel işleyiş mekanizması ve mantık şudur; yüksek miktarda para arzı, tahvile gidiyor. Yatırıma gitmediği için büyümeye olumlu etki yapmıyor. Büyüme düşükse bütçe gelirleri düşük kalacak. Dolayısıyla devletlerin borçları artmaya devam edecek. Ama nereye kadar? Bir süre sonra devlet tahvilleri güvenli liman özelliğini kaybedecekler. Bunun oluşması için sadece bir kıvılcım yeter. Aslında şu an zaten bütün devletler çok borçlular. Herkes biliyor ama bu barut fıçısına bir gün bir kıvılcımın sıçraması bekleniyor. Parasının değerini korumak isteyenler altın ve diğer değerli metaller ve mala kayacak. Hatırlayın 1970’li yıllarda eline para geçen herkes hemen gider birşey alırdı ve para tutmazdı. Çünkü bugün almazsa, yarın daha pahalıya olacağı için alım yapamayacaktı. Evlenecek kızların çeyizleri (buzdolabı, tv vs) 2-3 yıl öncesinden alınır bir kenara konulurdu. Sonra da “Gördünüz mü eğer almasaydık şimdi fiyatı ne kadar olacaktı, biz 1’e aldık şimdi 3 olmuş” şeklinde konuşmalar olurdu. Dolayısıyla devletlerin borçlarını ödeyemeyecekleri ortaya çıktığında tahvildeki para mal piyasalarına kayabilir. Bu da dünya finans sisteminin çöküşü demektir.
Yukarıdaki paragraf orta ve uzun vade içindi ama kıvılcımın ne zaman çakacağını bilemeyiz. Daha kısa vadede endeks ve dolara bakacak olursak, endeksin yukarı yönlü sağlıklı ve güçlü bir hareket yapması olasılığı düşük. Belki FED kararı ve Yellen’den sonra biraz alış gelebilir ama piyasa bunu da satış fırsatı olarak kullanabilir. Dolayısıyla 23 Haziran’da sonuçları görene kadar piyasalara rahat yok. Bu arada anketlerde sonuçlar değiştiği anda piyasalar hızla coşku da yaşayabilirler. Şu an “çıkalım” diyenlerin sayısı fazla görünüyor ama tersine “kalalım” diyenlerin arttığını gösteren bir anket açıklanırsa, piyasalar bir anda coşku içine girerler. Şu an için Brexit’in tamamı fiyatlanmış değil ama “çıkalım” teklifinin fiyatlara kısmi olarak girdiğini görüyoruz. Endeksten bu aşamada fazla bir şey beklemeyin. Dış piyasalar nasıl hareket ederse, biz de benzer hareket yapacağız.
Dolar/TL kuru şu anda 2.9323 seviyesinde bulunuyor. 2.9350’nin üzerinde günlük bazda kapanış olursa 2.96’ya kadar gidebilir. Orta vadeli tutulmasını öneriyorum. Bu seviyelerde satış yapılmamalı. 2.98-3.00 aralığında satış düşünülebilir ama 3 T’lnin üzerinde kapanış yaptığı anda yeniden alım yapmak gerekebilir.
Herkese bol kazançlı bir gün olması dileğiyle…
